چهل حدیث «شکرگزاری»

چهل حدیث «سپاس»

 

قالَ اللّه ُ تَبارَک وَ تَعالی:

وَ اِذْ تَأَذَّنَ َربُّکمْ لَئِنْ شَکرتُمْ لَأَ زیدَنَّکمْ وَلَئِنْ کفَرْتُمْ اِنَّ عَذابِی لَشَدیدٌ.

خداوند تبارک و تعالی می‌فرماید:

و پروردگار شما اعلام کرد،

اگر سپاسگزاری کنید بر شما می‌افزایم،

و اگر ناسپاسی کنید همانا عذاب من سخت است.

سپاسگزار محـبوب خـدا

 

            1 عَنْ عَمّارِ الدُّهنی، قالَ:

سَمِعْتُ عَلِی بْنَ الْحُسَینِ علیه السلامیقُولُ: اِنَّ اللّه یحِبُّ کلَّ قَلْبٍ حَزینٍ وَ یحِبُّ کلَّ عَبْدٍ شَکورٍ

 

عمّار دهنی می‌گوید:

از امام سجاد علیه السلامشنیدم که می‌فرماید:

خداوند هر قلب محزون و هر بنده سپاسگزار را دوست می‌دارد.

 

عبادت و سپاسگزاری

 

            2 عَنْ اَبی جَعْفَرٍ علیه السلام قالَ:

کانَ رَسُولُ اللّه صلی الله علیه و آله عِنْدَ عائِشَةَ لَیلَتِها فَقالَتْ: یا رَسُولَ اللّه ِ لِمَ تَتْعَبُ نَفْسَک وَ قَدْ غَفَرَاللّه ُ لَک ما تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِک وَ ما تَأخَّرَ؟ فَقالَ: یا عائِشَةُ اَلا اَکونُ عَبْدا شَکورا؟

 

امام باقر علیه السلام فرمود:

شبی پیامبر پیش عایشه بود، عایشه گفت:

ای رسول خدا، چرا خودت را «با عبادت» رنج می‌دهی

در حالی که خدا تر آمرزیده است؟

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود:

ای عایشه آیا من بنده سپاسگزار نباشم؟

 

پاداش سپاسـگزار

            3 عَنْ الصّادِقِ علیه السلامعَنْ آبائِهِ علیه السلام قالَ: اَلطّاعِمُ الشّاکرُ لَهُ مِنَ الاَْجْرِ مِثْلُ اَجْرِ الصّائِمِ الْمُحْتَسِبِ وَ الْمُعافِی الشّاکرُ لَهُ مِنِ الاَْجْرِ کاَجْرِ الْمُبْتَلَی الصّابِرِ وَ الْغَنِی الشّاکرُ لَهُ مِنَ الاَْجْرِکاَجْرِ الَْمحْرُومِ الْقانِعِ.

 

امام صادق علیه السلامبه نقل از پدرانش می‌فرماید:

پـاداش طعـام خـور سـپاسگزار، هـمانند پـاداش روزه دار در راه خداست، و پاداش انسان سالم سپاسـگزار مثل پاداش گرفتار صبور است، و اجر توانگر سپاسگزار همانند اجر انسان محروم قناعت پیشه است.

 

آثـار سپاسگزاری

 

            4 عَنْ اَمیرِالْمُؤْمِنینَ علیه السلام قالَ: شُکرُ الْمُنْعِمِ یـزیدُ فِی الـرِّزْقِ.

 

امیر مؤمنان علی علیه السلام فرمود:

سپاسگزاری از انعام کننده روزی، روزی را زیاد می‌کند.

 

سپاسگزاری و زیادی نعمت

 

            5 قالَ عَلِی علیه السلام:

ما کانَ اللّه ُ لِیفْتَحَ عَلی عَبْدٍ بابَ الشُّکرِ، وَ یغْلِقَ عَنْهُ بابَ الزِّیادَةِ.

 

امام علی علیه السلام فرمود:

چنـان نـیست که خداوند درب شکرگزاری را بر بنده ای بـگشاید و درب زیـاد شدن نعـمت را بر او بـبندد. (بـلکه هـر دو باهم بـاز شده‌اند)

 

شکر و افزایش نعـمت

 

            6 عَنِ الْباقِرِ علیه السلام قالَ: لا ینْقَطِعُ الْمزَیدُ مِنَ اللّه ِ حَتَّی ینْقَطِـعَ الشُّکرُ مِنَ الْعِبادِ.

 

امام باقر علیه السلام فرمود:

افزایش نعمت از طرف خداوند قطع نمی‌شود مگر بخاطر ناسپاسی بندگان.

 

نتیجه سپاسگزاری

 

            7 عَنْ اَبی عَبْدِاللّه ِ علیه السلام قالَ: مَنْ اُعْطِی الشُّکرَ اُعْطِی الزِّیادَةَ، یقُولُ اللّه ُ عَزَّوَجَلَّ: لَئِنْ شَکرْتُمْ لاَزیدَنَّکمْ.

 

امام صادق علیه السلام فرمود:

کسی که توفیق شکر یابد، افزایش نعمت هم نصیب او خواهد شد خداوند متعال می‌فرماید: اگر سپاسگزای کنیدزیاد خواهم کرد.

 

جاودانگی و فنای نعمت

 

            8 اَوصی عَلِی بْنُ الْحُسَینِ علیه السلامبَعْضَ وُلْدِهِ، فَقالَ: یا بُنَی اُشْکرِ اللّه َ لِمَنْ اَنْعَمَ عَلَیک، وَ اَنْعِمْ عَلی مَنْ شَکرَک، فَاِنَّهُ لا زَوالَ لِلنِّعْمَةِ اِذا شَکرْتَ وَلا بَقاءَ لَها اِذا کفَرْتَ.

 

امام سجاد علیه السلام به بعضی از فرزندانش سفارش کرد و فرمود:

ای فرزندم خدا را بخاطر نعمتی که از دیگران بتو می‌رسد سپاسگزار باش و به کسی که از تو قدردانی کرد عطا کن، چرا که وقتی نعمتی سپاسگزاری شود از بین نخواهد رفت، و وقتی که ناسپاسی شود دوام نخواهد یافت.

 

سپاس و زیادی نعـمت

 

            9 قالَ اَبُو عَبْدِاللّه ِ علیه السلام: اَیما عَبْدٍ اَنْعَمَ اللّه ُ عَلَْیهِ بِنِعمَةٍ فَعَرَفَها بِقَلبِهِ وَ حَمِدَ اللّه َ عَلَیها بِلِسانِهِ لَمْ تَنْفَدْ حَتّی یأْمُرَ اللّه ُ لَهُ بِالزِّیادَةِ.

 

امام صادق علیه السلام فرمود: هر بنده ای که خدابه او نعمت داده، اگر نعمت را بشناسدو با زبانش خدارا بر آن نعمت ستایش کند، هنوز آن نعمت تمام نشده خدا فرمان می‌دهد تا نعمت او زیادتر گردد.

 

جایگاه سپاس‌گـزاران

 

            10 قالَ رَسُولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله: ینادِی مُنادٍ یوْمَ الْقِیامَةِ لِیقُمِ الْحَمّادُونَ، فَیقُومُ زُمرَةٌ فَینْصَبُ لَهُمْ لِوآءٌ فَیدْخُلُونَ الْجَنَّةَ. قِیلَ: وَمَنِ الْحَمّادُونَ؟ فَقالَ: اَلَّذینَ یشْکرُونَ اللّه َتَعالی_' عَلی_' کلِ حالٍ.

 

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود:

روز قـیامت منادی ندا می‌دهد، ستـایش کنندگان بـرخیزند، پـس عده ای بلند می‌شوند، سپس پرچـمی برای آن‌ها نصب می‌شود، آنگاه وارد بهشت می‌شوند.

گفته شـد: ستایش کنندگان چه کسـانی هستند؟

فرمود: آنانـکه همـیشه خدا را سپاسگزاری می‌کنند.

 

سپاسگزارترین فـرد

 

            11 قالَ رَسُولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله: اَشْکرُ النّاسِ اَشْکرُهُمْ لِلنّاسِ.

 

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود:

سپاسگزارترین مردم کسی است که نسبت به مردم سپاسگزارترین فرد باشد.

 

بهترین مـردم

 

            12 عَنْ اَبی عَبْدِاللّهِ علیه السلامقِیلَ لَهُ: مَنْ اَکرَمُ الْخَلْقِ عَلَی اللّهِ؟ قالَ: مَنْ اِذا اُعْطِی شَکرَ وَ اِذا ابْتُـلِی صَبَرَ.

 

از امام صادق علیه السلام پرسیدند:

گرامی‌ترین مردم نزد خدا کیست؟

فرمود:

کسی که وقتی چیزی به او داده شود سـپاسگزاری می‌کند و وقتی گرفتار شود صبر می‌کند.

 

سپاسـگزاری از مـردم

 

            13 عَنِ الرِّضا علیه السلام قالَ: مَنْ لَمْ یشْکرِ الْمُنْعِمَ مِنَ الْمَخْلُوقِینَ لَمْ یشْکرِ اللّهَ عَزَّوَجَلَّ.

 

امام رضا علیه السلام فرمود:

کسی که از انسان‌های نیکوکار تشکر و قدرانی نکند از خداوند سبحان هم قدرانی نکرده است.

 

پاداش سپاسـگزاری

 

            14 قالَ رَسُولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله: اِنَّ لِلطّاعِمِ الشّاکرِمِنَ الاَْجْرِ مِثْلُ ما لِلصّائِمِ الصّابِرِ.

 

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود:

پاداش کسی که غدا می‌خورد و شُکر بجا آورد، مانند روزه دار صبور است.

 

سپاسگزاری پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله

 

            15 عَنْ اَمیرِ الْمُؤْمِنینَ علیه السلام قالَ: کانَ رَسُولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله اِذا اَتاهُ اَمْرٌ یسُرُّهُ قالَ: «اَلْحُمْدُلِلّهِ الَّذی بِنِعْمَتِهِ تَتِمُّ الصّالِحاتُ» وَ اِذا اَتاهُ اَمْرٌیکرَهُهُ قالَ: «اَلْحَمْدُلِلّهِ عَلی کلِّ حالٍ».

 

امیرمؤمنان علی علیه السلام فرمود:

هنگامی که مسئله خوشحال کننده ای برای پیامبر پیش می‌آمد می‌فرمود: سـتایش مخـصوص خداوندی است که کـارهای خـیر با نعمتش تکمیل می‌شود و هنـگامی که مـسئله ناخوشـایندی رخ می‌داد،

می‌فرمود: در هر حـال سـتایش مخـصوص خـداوند است.

 

سپاسگزاری در شـادی

 

            16 قال عَلِی علیه السلام:

کنْ فِی السَّرَّاءِ عَبْدا شَکورا وَفِی الضَّرّاءِ عَبْدا صَبُورا.

 

امام علی علیه السلام فرمود:

در روزهای آسایش و خوشبختی سپاسگزار باش، و در روزهای گرفتاری و سختی صبور باش.

 

برخورد با نعمت

 

            17 قالَ اَمیرُالْمُؤْمِنینَ علیه السلام: اَحْسِنُوا صُحْبَةَ النِّعَمِ قَبْلَ فراق‌ها فَاِنِّها تَزُولُ وَتَشْهَدُ عَلی صاحب‌ها بِما عَمِلَ فی‌ها.

 

امیرمؤمنان علی علیه السلام فرمود:

با نعمت‌ها قبل از جدا شدن از شما رفتار نیکو داشته باشید که آن‌ها از بین می‌روند و علیه صاحب نعمت ناسپاس که چطور با آن‌ها رفتار کرده، گواهی می‌دهند.

 

سپاسگزاری کـامـل

 

            18 عَنْ اَبِی عَبْدِاللّهِ علیه السلام قالَ: شُکرُ النِّعْمَةِ اِجْتِنابُ الْمَحارِمِ، وَتَمامُ الشُّکرِ قَوْلُ الرَّجُلِ: اَلْحَمْدُلِلّهِ رَبِّ الْعالَمینَ.

 

امام صادق علیه السلام فرمود:

شکر نعمت پرهیز از گناهان و شکر کامل اینست که شخص بگوید، اَلْحَمْدُلِلّهِ رَبِّ الْعالَمینَ.

 

حـقّ نعـمت

 

            19 قَالَ عَلِی علیه السلام: اِنَّ لِلّهِ تَبارک وَتَعالی فِی کلِّ نِعْمَةٍ حَقّا فَمَنْ اَدّاهُ زادَهُ مِنْها، وَمَنْ قَصَّرَ عَنْهُ خاطَرَ بِزَوالِ نِعْمَتِهِ.

 

امام علی علیه السلام فرمود:

خداوند تـبارک و تـعالی در هـر نعـمتی دارای حقّی می‌باشد پس هر کس آنرا ادا کند، خداوند نعمت او را زیاد می‌کند و هر که کوتاهی کند در معرض زوال نعمت قرار می‌گیرد.

 

سپاس و عرفان

 

            20 قالَ الاِْمامُ الْعَسْکری علیه السلام: لایعْرِفُ النِّعْمَةَ اِلاَّالشّاکرُ، وَلایشْکرُ النِّعْمَةَ اِلاَّالْعارِفُ.

 

امام عسکری علیه السلام فرمود:

نعمت را کسی جز سپاسگزار نمی‌شناسد و از نعمت جز انسان عارف سپاسگزاری نمی‌کند.

 

شُکر توانایی

 

            21 قالَ عَلی علیه السلام: اِذا قَدَرْتَ عَلی عَدُوِّک فَاجْعَلِ الْعَفْوَ عَنْهُ شُکرا لِلْقُدْرَةِ عَلَیهِ.

 

امام علی علیه السلام فرمود:

آنگاه که بر دشمن تسلّط یافتی بخشیدن او را سپاس این نعمت قرار بده.

 

حــقّ سپاسگزاری

 

            22 عَنِ الباقِرِ علیه السلام قالَ: قالَ اللّهُ عَزَّوَجَلَّ لِمُوسَی بْنِ عِمْرانَ: یا مُوسی اُشْکرْنِی حَقَّ شُکری، قالَ: یا رَبِّ کیفَ اَشْکرُک حَقَّ شُکرِک وَالنِّعْمَةُ مِنْک، وَالشُّکرُ عَلَیها نِعْمَةٌ مِنْک؟ فَـقالَ اللّهُ تَبـارَک وَتَعالی: اِذا عَرَفْتَ ذلِک مِنّی فَقَدْ شَکرْتَنی حَقَّ شُـکری.

 

امام باقر علیه السلام فرمود:

خداوند متعال به موسی بن عمران علیه السلام فرمود:

حـقّ سپـاسگزاری مرا ادا کن، حضـرت موسی گـفت:

پرودگارا چـگونه حـقّ شـکر تـرا انجـام دهـم در حالیـکه نـعمت از تـو اسـت و شـکر بر نـعمت هم خودنعمتی ازتوست؟

خـداوند فرمود:

اگر همین را بدانی همین ادای واقعی شُکر من است.

 

سپاس هـر نَفَس

 

            23 قالَ الصّادِقُ علیه السلام: فِی کلِّ نَفَسٍ مِنْ اَنْفاسِک شُکرٌ لاْزِمٌ لَک، بَلْ اَلْفٌ وَاَکثَرُ.

 

امام صادق علیه السلام فرمود:

در هر نَفَس لازم است خدا را شکر کنی، نه یکبار بلکه هزار بار و بیشتر

 

کمترین سپاس

 

            24 قالَ الصّادِقُ علیه السلام: وَاَدْنَی الشُّکرِ رُؤْیةُ النِّعْمَةِ مِنَ اللّهِ مِنْ غَیرِ عِلَّةٍ یتَعَلَّقُ الْقَلْبُ بِها دُونَ اللّهِ وَالرِّضا بِما اَعْطاهُ، وَاَنْ لاتَعْصِیهُ بِنِعْمَتِهِ وَتُخالِفَهُ بِشَی? مِنْ اَمْرِهِ وَنَهْیهِ بِسَبَبِ نِعْمَتِهِ.

 

امام صادق علیه السلام فرمود:

پائین ترین درجه شکر، دیدن همه نعمت‌ها از جانب خدا، بدون اینکه دل به چیزی غیر خدا وابسته باشد و خشنودی به داده خداست، و اینکه با نعمت خدا گناه نکنی و بواسطه نعمت، امر و نهی خدا را مخالف نکنی.

 

حجّت خدا بـربنده

 

            25 قالَ الصّادِقُ علیه السلام: ما مِنْ عَبْدٍ اِلاّ وَلِلّهِ عَلَیهِ حُجَّةٌ اِمّا فِی ذَنْبٍ اِقْتَرَفَهُ وَاِمّا فِی نِعْمَةٍ قَصَّرَ عَنْ شُکرِها.

 

امام صادق علیه السلام فرمود:

انسان همیشه در برابر خداوند بدهکار است بخاطر گناهی که مرتکب شده یا بخاطر نعمتی که در سپاسگزاری آن کوتاهی نموده است

 

عاقبت ناسپاس

 

            26 عَنْ اَبی عَبْدِاللّهِ الصّادِقِ علیه السلام قالَ: اِنَّ اللّهَ عَـزَّوَجَلَّ اَنْعَـمَ عَـلی قَوْمٍ بِالْمَواهِبِ فَلَمْ یشْکرُوا فَصارَتْ عَلَیهِمْ وَبالاً وَابْتَلی قَـوْما بِالْمَـصائِبِ فَصَبَـرُوا فَصارَتْ عَـلَیهِمْ نِعْـمَةً.

 

امام صادق علیه السلام فرمود:

خداونـد به گـروهی نـعمت داد و آن‌ها سـپاسگزاری نـکردند، پس نعمت‌ها تبـدیل به بـلا شد، و گـروهی را گرفـتار کـرد و آن‌ها صبـر کردنـد، پس گرفتاری‌های آنـان تـبدیل بـه نـعمت شد.

 

نتیجه کـم شکری

 

            27 قالَ اَمیرُ الْمُؤْمِنینَ علیه السلام: اِذا وَصَلَتْ اِلَیکمْ اَطْرافُ النِّعَمِ فَلا تُنَفِّرُوا اَقْـصاها بِقِلَّةِ الشُّکرِ.

 

امام علی علیه السلام فرمود:

هنگامی که قسمتی از نعمت بشما رسید با کم شکری باقیمانده آنرا فراری ندهید.

 

نعمت بی‌سپاس

 

            28 قالَ الْجَوادُ علیه السلام: نِعْمَةٌ لاتُشْکرُ کسَیئَةٍ لاتُغْفَرُ.

 

امام جواد علیه السلام فرمود:

نعمتی که سپاسگزاری نشود، همانند گناهی است که آمرزیده نشود.

«یعنی همانطور که انسان در مورد گناه بازخواست می‌شود، در مورد نعمتی که شکرگزاری نشود از او سؤال خواهد شد».

 

گریز نعمت

 

            29 قالَ عَلِی علیه السلام: اِحْذَرُوا نِفارَالنِّعَمِ، فَما کلُّ شارِدٍ بِمَرْدُودٍ.

 

امام علی علیه السلام فرمود:

«نعمت‌ها با ناسپاسی از دست انسان می‌روند و معلوم نیست دوباره برگردند.» از گریختن نعمت‌ها حذر کنید، که هر گریخته ای برنمی گردد.

 

سپاسـگزار باشـید

 

            30 قالَ الرِّضا علیه السلام: اِتَّقُوا اللّهَ وَعَلَیکمْ بِالتَّواضُعِ وَالشُّکرِ وَالْحَمْدِ.

 

امام رضا علیه السلام فرمود:

تقوا داشته باشید وتواضع و سپاسگزاری و ستایش خدا را پیشه خود سازید.

 

سپاسـگزاری چگونه است؟

 

            31 قالَ رَسُولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله: اَلتَّحَدُّثُ بِنِعَمِ اللّهِ شُکرٌ، وَتَرْکهُ کفْرٌ وَمَنْ لایشْکرُ الْقَلِیلَ لایشْکرُ الْکثیرَ وَ مَنْ لا یشْکرُ النّاسَ لایشْکرُاللّهَ.

 

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود:

گفتگو از نعمت‌های خداوند، شکر است و ترک آن ناسپاسی است و کسی که از نعمتِ کم سپاسگزاری نکند، از نعمت زیاد هم سپاسگزاری نخواهد کرد، و کسی که از مردم قدردانی نکند از خدا هم قدردانی نخواهد کرد.

 

سپاسگزارترین فـرد

 

            32 قالَ عَلِی علیه السلام: اَشْکرُ النّاسِ اَقْنَعُهُمْ، وَاَکفَرُهُمْ اَجْشَعُهُمْ.

 

امام علی علیه السلام فرمود:

سپاسگزارترین مردم کسی است که قانع تر از دیگران باشد و ناسپاس‌ترین افراد کسی است که حریص تر از دیگران باشد.

 

عبادت آزادگان

 

            33 قالَ عَلِی علیه السلام: اِنَّ قَوْما عَبَدُوا اللّهَ شُکرا فَتِلْک عِبادَةُ الاَْحْرارِ.

 

امام علی علیه السلام فرمود:

گروهی خدا را بخاطر سپاس از نعمت‌هایش می‌پرستند این عبادت آزادگان است.

 

سـپاس و سـتایش

 

            34 عَنْ مُعَمَّرِبْنِ خَلاّدِ قالَ: سَمِعْتُ اَبَاالْحَسَنِ صَلَواتُ اللّهِ عَلَیهِ یقُولُ: مَنْ حَمِدَاللّهَ عَلَی النِّعْمَةِ فَقَدْ شَکرَهُ، وَکانَ الْحَمْدَ اَفْضَلُ مِنْ تِلْک النِّعْمَةِ.

 

مُعمّربن خلاّد گوید:

از امام هشتم علیه السلامشنیدم که فرمود:

کسی که خدا را بر نعمتی که باو داده ستایش نماید، شکر او را بجا آورده است، و ستایش خدا از آن نعمت برتر است.

 

سپاسـگزاری و جـفا

 

            35 قالَ اَبُوعَبْدِاللّهِ علیه السلام: مَنْ لَمْ ینْکرِ الْجَفْوَةَ لَمْ یشْکرِ النِّعْمَةَ.

 

امام صادق علیه السلام فرمود:

کسی که از جفا کردن بدش نیاید در مقابل نعمت هم سپاسگزاری نخواهد کرد.

 

کمترین حقّ ولی نعمت

 

            36 قالَ عَلِی علیه السلام: اَقَلُّ ما یجِبُ لِلْمُنْعِمِ اَنْ لایعْصِی بِنِعْمَتِهِ.

 

امام علی علیه السلام فرمود:

کمترین چیزی که در مقابل نعمت دهنده باید انجام داد اینست که با نعمت او گناه صورت نگیرد.

 

سپاسگزاری از نعمت‌ها

 

            37 عَنْ اَمیرِ الْمُؤْمِنینَ علیه السلام قالَ: شُکرُ کلِّ نِعْمَةٍ اَلْوَرَعُ عَمّا حَرَّمَ اللّهُ.

 

امیر المؤمنین علی علیه السلام فرمود:

شکر هر نعمت، پرهیز از گناه و آنچه خداوند آنرا حرام کرده است می‌باشد.

 

ناسپاسی و تغییر نعمت

 

            38 عَنْ اَبی عَبْدِاللّهِ علیه السلام قالَ: طُوبی لِمَنْ لَمْ یبَدِّلْ نِعْمَةَ اللّهِ کفْرا، طُوبی لِلْمُتَحابّینَ فِی اللّهِ.

 

امام صادق علیه السلام فرمود:

خوشا بحال کسی که با ناسپاسی، نعمت خدا را تغییر ندهد و خوشا بحال آنانکه در راه خدا با هم دوستی کنند.

 

ناسپاسی نعمت

 

            39 قالَ عَلِی علیه السلام: مَنْ لَمْ یشْکرِ النِّعْمَةَ مُنِـعَ الزِّیادَةَ.

 

امام علی علیه السلام فرمود:

کسی که شکر نعمت را بجا نیاورد از زیاد شدن آن جلوگیری خواهد شد.

 

حـدود سپاسـگزاری

 

            40 عَنِ الصّادِقِ علیه السلاماَنَّهُ سُئِلَ: هَلْ لِلشُّکرِ حَدٌّ اِذا فَعَلَهُ الْعَبْدُ کانَ شاکرا؟ قالَ: نَعَمْ. قُلْتُ: ما هُوَ؟ قالَ: یحْمِدُاللّهَ عَلی کلِّ نِعْمَةٍ عَلَیهِ فِی اَهْلٍ وَمالٍ وَاِنْ کانَ فِیما اَنْعَمَ عَلَیهِ فِی مالِهِ حَقٌّ اَدّاهُ.

 

از امام صادق علیه السلامسئوال شد:

آیا شکر حدّی دارد که وقتی بنده انجام داد سپاسگزاری محسوب شود؟

امام فرمود: آری راوی گفت: آن حدّ چیست؟

امام فرمود: خـدا را بر هر نـعمتی کـه به او داده، چـه در مال یـا خـانواده، ستایش کند و اگر به نـعمت مالی، حقّی تعلق گرفته، آنرا ادا کـند.

*******************

 

 

برای مقدمه چهل سپاس، سخنی زیباتر و بهتر از دیباچه گلستان نیست:

«منّت خدای را عَزّوجل که طاعتش موجب قربت است و به شکراندرش مزید نعمت. هر نفسی که فرو می‌رود مُمدّ حیاتست و چون بر می‌آید مفرّح ذات».

پس در هر نفسی دو نعمت موجود است و بر هر نعمتی شکری واجب.

از دست و زبان که برآید کز عهده شکرش بدر آید

اِعْمَلُوا آلَ داوُدَ شُکرا وَ قلیلٌ مِنْ عِبادِی الشَّکورُ.

بنده همان به که زتقصیر خویشعُذر بدرگاه خدای آورد

ورنه سزاوار خداوندیشکس نتواند که بجای آورد

باران رحمت بی حسابش همه را رسیده و خوان نعمت بی دریغش همه جا کشیده، پرده ناموس بندگان به گناهِ فاحش ندرد و وظیفه روزی کس را به خطای مُنکر نَبُرد.

ای کریمی که از خزانه غیبگبر و ترسا وظیفه خور داری

دوستان را کجا کنی محروم تو که با دشمن این نظر داری

قم ـ محمود شریفی

11 ذیقعده 1416 روز میلاد امام هشتم علیه السلام

و 12 فروردین 1375 روز جمهوری اسلامی

 http://www.hadithlib.com