چهل حدیث « گره گشایی و کارگشایی»

چهل حدیث «کارگشایی»

 

أَتَأْمُرُونَ النّاسَ بِالْبِرِّ وَ تَنْسَوْنَ اَنْفُسَکمْ وَ اَنْتُمْ تَتْلُون الْکتابَ اَفَلا تَعْقِلُونَ.

چگونه شما مردم را به نیکوکاری دستور می‌دهید و خود را فراموش می‌کنید و حال آنکه کتاب خدا را می‌خوانید چرا در آن اندیشه نمی‌کنید.

(یعنی دستور کتاب خدا اینست که خود نیز نیکوکار باشید)

 

ارزش کـارگشـائی

            1 عَنِ النَّبِی صلی الله علیه و آله:

اِنَّ اللّهَ فِی عَوْنِ الْمُؤمِنِ مادامَ الْمُؤْمِنُ فِی عَوْنِ اَخِیهِ الْمُؤْمِنِ.

 

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود:

تا زمانی که مؤمن در کمک به برادر مؤمن خود کوشا باشد،

خدا هم او را کمک و یاری خواهد کرد.

 

محبوب‌ترین عـمل

 

            2 قالَ النَّبِی صلی الله علیه و آله:

اَحَبُّ الاَْعْمالِ اِلَی اللّهِ عَزَّ وَ جَلَّ سُرُورٌ یدْخِلُهُ مُؤْمِنٌ عَلی مُؤْمِنٍ، یطْرُدُ عَنْهُ جُوعَهُ اَوْ یکشِفُ عَنْهُ کرْبَهُ.

 

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود:

بهترین اعمال در پیشگاه الهی سه چیز است:

ایجاد خوشحالی در دل مؤمن،

رفع گرسنگی،

و زدودن غم و اندوه از چهره او.

 

خوشحال کردن مـؤمـن

 

چهل حدیث « آداب معاشرت»

 

چهل حدیث «معاشرت»

 

قالَ اللّهُ تَبارَک وَتَعالی:

وَاعْبُدُوا اللّهَ وَلاتُشْرِکوا بِهِ شَیئا وَبِالْوالِدَینِ اِحْسانا وَ بِذِی الْقُرْبی وَالْیتامی وَالْمَساکینِ وَالْجارِ ذِی الْقُرْبی وَالْجارِ الْجُنُبِ وَالصَّاحِبِ بِالْجَنْبِ وَابْنِ السَّبیلِ وَما مَلَکتْ اَیمانُکمْ اِنَّ اللّهَ لایحِبُّ مَنْ کانَ مُخْتالا فَخُورا.

خداوند تبارک و تعالی می‌فرماید:

خدا را پرستش کنید و نسبت به او شرک نورزید، و به پدر و مادر و خویشاوندان و یتیمان و افراد مسکین و همسایگان دور و نزدیک و دوست و رهگذر و غلام و کنیز نیکی کنید، که خداوند انسان خود خواه و فخرفروش را دوست ندارد.

 

بخش اوّل:

برخورد با مردم

 

            1 عَنِ الصّادِقِ علیه السلام قالَ: قالَ عیسَی بنُ مَرْیمَ لِبَعْضِ اَصْحابِهِ: مالا تُحِبُّ اَنْ یفْعَلَ بِک فَلا تَفْعَلْهُ بِاَحَدٍ.

امام صادق علیه السلام فرمود:

حضرت عیسی بن مریم به بعضی از یاران خود فرمود:

آنچه را که دوست نداری نسبت به تو انجام شود تو نیز نسبت به هیچ کس انجام مده!

برخورد اسلامی

             2 قالَ عَلِی علیه السلام: اَذا لَقیتُمْ اِخْوانَکمْ فَتَصافَحُوا وَاَظْهِرُوا لَهُمُ الْبَشاشَةَ وَالْبُشْرَ تَتَفَرَّقُوا وَما عَلَیکمْ مِنَ الاَْوْزارِ قَدْ ذَهَبَ.

 امام علی علیه السلام فرمود:

وقتی برادرانتان را دیدار کردید پس مصافحه کنید و به همدیگر دست بدهید و با روی خندان با آنان ملاقات کنید که وقتی از هم جدا شوید همه گناهان شما آمرزیده است.

مدارا با مردم

            3 قالَ رَسُولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله: اَعْقَلُ النّاسِ اَشَدُّهُمْ مُداراةً لِلنّاسِ، وَاَذَلُّ النّاسِ مَنْ اَهانَ النّاسَ.

 رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود:

داناترین مردم کسی است که با مردم بیشتر مدارا کند و خوارترین مردم کسی است که به مردم اهانت کند.

بـرخـورد پـیامـبر صلی‌الله‌علیه‌وآله

 

چهل حدیث «سلام»

 

چهل حدیث «سلام»

 

اهمیت سلام از نظر قرآن

فَاِذا دَخَلْتُمْ بُیوتا فَسَلِّمُوا عَلی اَنْفُسِکمْ تَحِیةً مِنْ عِنْدِ اللّهِ مُبارَکةً طَیبَةً کذلِک یبَینُ اللّهُ لَکمُ الاْیاتِ لَعَلَّکمْ تَعْقِلُونَ.

 پس هرگاه وارد خانه‌ها شدید برخودتان سلام کنید که آن تهنیتی است پاکیزه و پربرکت از سوی خداوند، او این چنین نشانه‌ها را بروشنی بیان می‌کند شاید شما تعقّل نمائید.

 

ارزش سلام

 

          1 قالَ رَسُولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله: مَنْ لَقِی عَشَرَةً مِنَ الْمُسْلِمینَ فَسَلَّمَ عَلَیهِمْ کتَبَ اللّهُ لَهُ عِتْقَ رَقَبَةٍ.

 

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله فرمود:

هر کس به ده تن از مسلمانان برخورد نماید و بر آن‌ها سلام کند،

خداوند ثواب آزاد کردن یک بنده را به او خواهد داد.

 

پاداش سلام

 

          2 عَنْ عَلِی علیه السلام قالَ: لِلسَّلامِ سَبْعُونَ حَسَنَةٌ، تِسْعَةٌ وَ سِتُّونَ لِلْمُبْتَدی وَواحِدَةٌ لِلرّادِّ.

 

از علی علیه السلام نقل شده که فرمود:

سلام هفتاد حسنه دارد که شصت و نه حسنه برای سلام کننده و فقط یک حسنه، برای پاسخ دهنده است.

 

سـلام و درود مـلائـکه

 

          3 قالَ رَسُولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله: اِذا سَلَّمَ الْمُسْلِمُ عَلَی الْمُسْلِمِ فَرَدَّ عَلَیهِ صَلَّتْ عَلَیهِ الْمَلائِکةُ سَبْعِینَ مَرَّةً.

 

خاتم الانبیاء صلی الله علیه و آله فرمود:

وقتی مسلمانی بر مسلمان دیگر سلام کند و او پاسخ دهد، ملائکه هفتاد بار به او درود می‌فرستند.

 

سلام و محبّت

 

چهل حدیث «والدین»

چهل حدیث «والدین»

 

وَقَضی رَبُّک اَلاَّ تَعْبُدُوا اِلاَّ اِیاهُ وَبِالْوالِدَینِ اِحْسانا اِمّا یبْلُغَنَّ عِنْدَک الْکبَرَ اَحَدُهُما، اَوْ کلاهُما فَلا تَقُلْ لَهُما اُفٍّ وَلا تَنْهَرْهُما وَقُلْ لَهُما قَوْلاً کریما...

و خدای تو حکم فرموده که، هیچ کس را جز او نپرستید و به پدر و مادر نیکی کنید اگر هر دو یا یکی از آن‌ها به پیری برسند (که موجب رنج و زحمت باشند) زنهار کلمه ای که رنجیده خاطر شوند مگو و کمترین آزار به آنان مرسان و با ایشان با احترام و بزرگوارانه سخن بگو.

و همیشه پر و بال تواضع و تکریم را با کمال مهربانی نزدشان بگستران و بگو: پروردگارا، به پدر و مادرم رحمت و مهربانی فرما، آنگونه که آنان مرا در کوچکی تربیت کردند.

 

بزرگ‌ترین واجب

 

            1 قَالَ اَمیرُ الْمُؤْمِنینَ عَلِی علیه السلام: بِرُّ الوالِدَینِ اَکبَرُ فَریضَةٍ.

 

امیرالمؤمنین علی علیه السلام فرمود:

بزرگ‌ترین و مهم‌ترین تکلیف الهی نیکی به پدر و مادر است.

 

برترین اعمال

چهل حدیث «شکرگزاری»

چهل حدیث «سپاس»

 

قالَ اللّه ُ تَبارَک وَ تَعالی:

وَ اِذْ تَأَذَّنَ َربُّکمْ لَئِنْ شَکرتُمْ لَأَ زیدَنَّکمْ وَلَئِنْ کفَرْتُمْ اِنَّ عَذابِی لَشَدیدٌ.

خداوند تبارک و تعالی می‌فرماید:

و پروردگار شما اعلام کرد،

اگر سپاسگزاری کنید بر شما می‌افزایم،

و اگر ناسپاسی کنید همانا عذاب من سخت است.

سپاسگزار محـبوب خـدا

 

            1 عَنْ عَمّارِ الدُّهنی، قالَ:

سَمِعْتُ عَلِی بْنَ الْحُسَینِ علیه السلامیقُولُ: اِنَّ اللّه یحِبُّ کلَّ قَلْبٍ حَزینٍ وَ یحِبُّ کلَّ عَبْدٍ شَکورٍ

 

عمّار دهنی می‌گوید:

از امام سجاد علیه السلامشنیدم که می‌فرماید:

خداوند هر قلب محزون و هر بنده سپاسگزار را دوست می‌دارد.

 

عبادت و سپاسگزاری

 

            2 عَنْ اَبی جَعْفَرٍ علیه السلام قالَ:

کانَ رَسُولُ اللّه صلی الله علیه و آله عِنْدَ عائِشَةَ لَیلَتِها فَقالَتْ: یا رَسُولَ اللّه ِ لِمَ تَتْعَبُ نَفْسَک وَ قَدْ غَفَرَاللّه ُ لَک ما تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِک وَ ما تَأخَّرَ؟ فَقالَ: یا عائِشَةُ اَلا اَکونُ عَبْدا شَکورا؟

 

امام باقر علیه السلام فرمود:

شبی پیامبر پیش عایشه بود، عایشه گفت:

ای رسول خدا، چرا خودت را «با عبادت» رنج می‌دهی

در حالی که خدا تر آمرزیده است؟

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود:

ای عایشه آیا من بنده سپاسگزار نباشم؟

 

پاداش سپاسـگزار

چهل حدیث «نماز»

چهل حدیث «نماز»

 

«وَاَقِم الصَّلاةَ اِنَّ الصَّلوةَ تَنْهی عَنِ الْفَحْشاءِ وَالْمُنْکرِ وَلَذِکرُ اللّهِ اَکبَرُ»

نمـاز را بپادار، که نماز انسان را از هر کار زشت و منکر بازمی‌دارد و یاد خدا بزرگ‌تر است.

 

بخش اوّل:

جایگاه نماز در اسلام

اهمیت نماز

 

            1 قالَ رَسُولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله: اَوَّلُ مَا افْتَرَضَ اللّهُ عَلی اُمَّتی الصَّلواتُ الْخَمْسُ، وَاَوَّلُ مایرْفَعُ مِنْ اَعْمالِهِمُ الصَّلواتُ الْخَمْسُ، وَاَوَّلُ مایسْأَلْونَ عَنْهُ الصَّلواتُ الْخَمْسُ.

 

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود:

نخستین چیزی که خداوند بر امّت من واجب کرد

نمازهای پنج‌گانه است،

و نخستین عملی که از آنان بالا برده می‌شود،

و از آنان سئوال می‌شود همان نماز است.

 

نماز و پایه‌های دین

 

            2 عَنْ اَبی جَعْفَرٍ علیه‌السلام قالَ:
بُنِی اْلاِسْلامُ عَلی خَمْسَةِ اَشْیاءَ: عَلَی الصَّلاةِ، وَالزَّکوةِ وَالْحَجِّ، وَالصَّوْمِ وَالْوِلایةِ.

 

امام باقر علیه‌السلام فرمود:

اسلام بر پنج چیز بنا شده است:

نماز، زکات، حجّ، روزه

و ولایت اهل بیت علیهم السلام.

 

مَثَل نـماز

چهل حدیث «بصیرت»

چهل حدیث «بینش و حکمت»

 

بخش اوّل:

بینش پیامبران

بینش حضرت‌عیسی علیه‌السلام

 

            1 قیلَ لِعیسَی بْنِ مَرْیمَ علیه السلام: کیفَ اَصْبَحْتَ یا رُوحَ اللّهِ؟ قالَ: اَصْبَـحتُ وَ رَبّی تَبارَک وَ تَعالی مِن فَوْقی، وَالنّارُ اَمامی، وَالْمَـوْتُ فی طَلَبی، لا اَمْلِک ما اَرْجُو، وَ لا اُطیـقُ دَفْـعَ مـا اَکرَهُ، فَاَی فَـقیرٍ اَفْقَرُ مِنّی.

 

به حضرت عیسی علیه السلام گفته شد:

ای روح خدا چطور صبح کردی؟

فرمود:

صبـح را آغـاز کردم در حالی که پروردگارم بالای سر من است،

و آتش (جهنّم) پـیش رویم،

و مرگ در طـلب من است،

آنـچه را امیـدوارم در اختیار من نیست (و مالک آن نیستم)،

و از دورکـردن آنچه دوست ندارم عاجـزم

بنابراین چه کسـی از من فقـیرتر است.

 

نگرانی حضرت‌عیسی علیه‌السلام

 

چهل حدیث « قرآن »

چهل حدیث « قرآن »

 

«هذا بَیانٌ لِلنّاسِ وَ هُدی وَ مَوْعِظةٌ لِلْمُتَّقینَ»

این (کتاب خدا و آیات قرآنی) حجّت و بیانی است برای عموم مردم و راهنما و پندی برای پرهیزگاران.

 

بخش اوّل:

اهمیت و جایـگاه قـرآن

هدایت و قرآن

 

            1 قال رَسُولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله: «اِنّی تَرَکتُ فیکمْ آمرین لَنْ تَضِّلُّوا ما اِنْ تَمَسَّکتُمْ بِهِما: کتابَ اللّه وَ اَهْلَ بَیتی».

 

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود:

من دو چیز در میان شما باقی گذاشتم،

تا وقتی که به آن دو چنگ زنید هرگز گمراه نخواهید شد:

یکی قرآن،

دیگری خاندانم.

 

بـرتـری قـرآن

 

            2 قالَ رَسُولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله: «فَضْلُ القُرآنِ عَلی سائِرِ الْکلامِ کفَضْلِ اللّه ِ عَلی خَلْقِهِ».

 

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود:

بـرتری قـرآن بر سـایر سخن‌ها

هـمانند برتری خدا بر مخـلوقات اوسـت.

 

احتـرام قـرآن

چهل حدیث « راه زندگی »

 

چهل حدیث « راه زندگی »

 

گزینـش دوسـت

 

            1 الإمام علیّ علیه السلام أَلصّاحِبُ کَالرُّقْعَةِ فِى الثَّوبِ فَاتَّخِذْهُ مُشاکِلاً.

 

امام عـلى علیه السلام فرمود:

 همنشین و دوسـت،

همانند وصله در لباس است،

پس آن را همشکل برگزین.

در این که هزار دوست کم است و یک دشمن بسیار، حرفى نیست.

در این هم که انتخاب دوست، هنر است و هنر بزرگتر، نگهداشتن دوست است، سخنى نیست.

مهمتر از همه، داشتن «معیار» در انتخاب دوست است.

چهل حدیث ویژه « ازدواج »

چهل حدیث « ازدواج »

قالَ اللّهُ تَعالى:

وَ اَنْکِحُوا الاَْیامى مِنْکُمْ وَ الصّالِحینَ مِنْ عِبادِکُمْ وَ اِمآئِکُمْ اِنْ یَکُونُوا فُقَرآءَ یُغْنِهِمُ اللّهُ مِنَ فضْلِه وَ اللّهُ واسِعٌ عَلیمٌ.

 

پروردگار متعال مى فرماید:

مردان بى زن و زنان بى شوهر، بردگان و کنیزان صالح را تزویج کنید. چنانچه آنان فقیر باشند، خداوند به لطف خود غنى و بى نیازشان مى سازد.

که خداوند به احوال بندگان خود آگاه و رحمتش وسیع است.

«سوره نور، آیه 32»

 

فصل اوّل

فضیلت ازدواج

تأثیر ازدواج

 

            1 قالَ النَّبِیُّ صلی الله علیه و آله:

اِذا تَزَوَّجَ الرَّجُلُ اَحْرَزَ نِصْفَ دینِهِ.

 

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله فرمود:

 کسى که ازدواج کند، نصف دینش را حفظ کرده است.

 

عروسى در هنگام تنگدستى

 

چهل حدیث «تجارت و بازار »

 

چهل حدیث « بازار »

 

تجارت ازدیدگاه قرآن قالَ اللّه ُ تَبارِکَ وَتَعالى: یا أَیُّهَا الَّذَینَ آمَنُوا لا تَأْکُلُوا أَمَوالَکُمْ بَیْنَکُمْ بِالْباطِلِ اِلاّ أَنْ تَکُونَ تِجارَةً عَنْ تَراضٍ مِنْکُمْ.

خداوند متعال فرمود:

هان اى مؤمنان !

اموال یکدیگر را بى جهت مصرف نکنید مگر تجارتى که با رضایت طرفین باشد...

سوره نساء / آیه 29

 

فروش قبل از تحویل

 

                1 قالَ رَسُولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله: اِذَا اشْـتَرَیْتَ بَیْـعا فَلا تَبِعْهُ حَتَّى تَقْبِضَهُ.

 

رسول خدا صلی الله علیه و آلهفرمود:

وقتى چیـزى خـریدى پیش از آنکه آن را تحویل بگیرى نفروش.

 

فروش کالاى معیوب

چهل حدیث « نشانه ها »

 

قـالَ اللّهُ تَعـالى:

کَذلِکَ یُبَیِّنُ اللّهُ لَکُمُ الآیاتِ

لَعَلَّکُمْ تَتَفَکَّرونَ.

بقره، آیه 266.

خداوند، اینگونه آیات و نشانه ها را براى شما

بیان مى کند، باشد که اندیشه کنید.

 

نشـان شــاکر

 

                1 قالَ النَّبىُّ صلی الله علیه و آله: وَ امّا عَلامَةُ الشّاکِرِ فَاَرْبَعَةٌ: اَلشُّـکْرُ فِى النَّعْماءِ وَ الصَّبْرُ فِى الْبَلاءِ وَ الْقُنُوعُ بِقِسْمِ اللّهِ وَ لا یَحْمِدُ وَ لا یُعَظِّمُ اِلاَّ اللّهَ.

 

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله فرمود:

نشانه شاکر و سپاسگزار چهار چیز است:

1 ـ در نعمتها شکر مى کند،

2 ـ در گرفتارى صبر مى کند،

3 ـ به قسمت الهى راضى و قانع است،

4 ـ و جز خدا، کسى را ستایش و تعظیم نمى کند.

 

نشــان صـابر

چهل حدیث « روانشناسی »

 

قـالَ اللّه تعـالى:

 

مـا جَعَـلَ اللّهُ لِرَجُـلٍ  مِـنْ قَلْبَیْنِ فِى جَوْفِـهِ.  احزاب، آیه 4.

 

خـداوند براى هیچـکس،

دو قـلب در سیـنه اش قرار نـداده است .

 

بخش اول

در حالات شخصى

آسایش جسم و جان

 

                1 عَنِ الصّادق علیه السلام:

اَلنَّـوْمُ راحَةٌ لِلْجَـسَدِ وَالنُّـطْقُ راحَةٌ لِلرُّوحِ وَالسُّکُوتُ راحةٌ لِلْعَقْلِ.

 

امام صـادق علیه السلام فرمود:

خواب، آرام بخش جسم است، سخن گفتن آسایش روح است و سکوت، سبب راحتى عقل است.

 

آمــادگى دل

چهل حدیث « تربیت کودک و نوجوان »

چهل حدیث « تربیت کودک و نوجوان »

گُلى ز گُلهاى بهشت

 

                1

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله: إِنَّ الْـوَلَـدَ الصّالِـحَ رَیْحـانَةٌ مِـنْ رَیاحیـنِ الْجَنـَّةِ.

 

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله:

فرزند شایسته گُلى خوشبو از گُلهاى خوشبوى بهشت است.

 

پسر و دختر چه هستند؟

 

                2

امام صادق علیه السلام: اَلْبَناتُ حَسَناتٌ وَ الْبَنُونَ نِعْمَةٌ. فَالـْحَسَناتُ یُثابُ عَلَیْها وَ النِّعْمَةُ یُسْأَلُ عَنْها.

 

امام صادق علیه السلام: دختران نیکیهایى هستند که در برابر آن پاداش داده مى شود. و پسران همچون نعمتى هستند که از آن بازخواست مى شود.

 

فرزند سالم، فرزند سالم

 

                3

هرگاه به امام سجاد علیه السلام مژده مى دادند که داراى فرزند شده است، پیش از آنکه بپرسند پسر است یا دختر، مى پرسیدند! آیا سالم است؟ و هنگامى که مى فهمیدند سالم است، مى فرمودند: اَلْحَمْدُ لِلّهِ الَّذى لَمْ یَخْلُقْ مِنّى خَلْقًا مُشَوَّهًا.

 

هرگاه به امام سجاد علیه السلام مژده مى دادند که داراى فرزند شده است، پیش از آنکه بپرسند پسر است یا دختر، مى پرسیدند!

آیا سالم است؟

و هنگامى که مى فهمیدند سالم است، مى فرمودند:

سپاس از آنِ خدایى است که از من آفریده اى ناسالم نیافریده است.

 

این شیر، چه با برکت است!