چهل حدیث « قرآن »

چهل حدیث « قرآن »

 

«هذا بَیانٌ لِلنّاسِ وَ هُدی وَ مَوْعِظةٌ لِلْمُتَّقینَ»

این (کتاب خدا و آیات قرآنی) حجّت و بیانی است برای عموم مردم و راهنما و پندی برای پرهیزگاران.

 

بخش اوّل:

اهمیت و جایـگاه قـرآن

هدایت و قرآن

 

            1 قال رَسُولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله: «اِنّی تَرَکتُ فیکمْ آمرین لَنْ تَضِّلُّوا ما اِنْ تَمَسَّکتُمْ بِهِما: کتابَ اللّه وَ اَهْلَ بَیتی».

 

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود:

من دو چیز در میان شما باقی گذاشتم،

تا وقتی که به آن دو چنگ زنید هرگز گمراه نخواهید شد:

یکی قرآن،

دیگری خاندانم.

 

بـرتـری قـرآن

 

            2 قالَ رَسُولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله: «فَضْلُ القُرآنِ عَلی سائِرِ الْکلامِ کفَضْلِ اللّه ِ عَلی خَلْقِهِ».

 

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود:

بـرتری قـرآن بر سـایر سخن‌ها

هـمانند برتری خدا بر مخـلوقات اوسـت.

 

احتـرام قـرآن

 

            3 قالَ رسُولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله: «اَلْقُـرآنُ افضلشی ءٍ دُونَ اللّه ِ، فَمَنْ وَقَرَّ القُرآنَ فَقَدْ وَقَرَّ اللّه َ وَ مَنْ لَمْ یوَقِّرِ القُرآنَ فَقَدْ اِسْتَخَفَّ بِحُرْمَةِ اللّه ِ، حُرْمَةُ الْقُرآنِ عَلَی اللّه ِ کحُـرْمَةِ الوالِدِ عَلی وَلَدِهِ».

 

رسـول اکرم صلی الله علیه و آله فرمود:

قـرآن جز خـدا بهترین و برترین چیـزهاست، کسی که احـترام قـرآن را نـگهدارد به خدا احـترام کرده است، و کسـی که حـرمت قـرآن را نـگه ندارد نسبت به خدا بی حرمتی کرده اسـت، احـترام به قـرآن در پیشـگاه الهی هـمانند احتـرام پـدر بر فـرزند اسـت.

 

رمـز جاودانگی قــرآن

 

            4 عَنِ الرِّضا عَنْ اَبیه علیهماالسلاماِنَّ : «رَجُلاً سَأَلَ اَبا عَبدِاللّه ِ علیه السلام مـا بـالُ القُـرآنِ لا یزْدادُ عِنْـدَ النَشْـرِ وَالـدِراسةِ اِلاّ غَضـاضَةً؟ فَقـالَ: لاَنَّ اللّه َ تبارَک وَ تَعـالی لَمْ یجْعَـلْهُ لِزَمـانٍ دوُنَ زمانٍ وَ لا لِناسٍ دُونَ نـاسٍ، فَـهُوَ فی کلِّ زَمـانٍ جَدیدٌ، وَ عِنْدَ کلِّ قَـوْمٍ غَضٌّ اِلی یـومِ القیـامَةَ».

 

امام هشتم علیه السلام از امام کاظم علیه السلام نقل می‌کند که فرمود:

مردی از امـام صادق علیه السلامپـرسید چگونه است که قـرآن هـر چه خـوانده و منتشـر می‌شود جز بر تازگی و طـراوتش افـزوده نمی‌شود؟ امام صـادق علیه السلام فرمود: زیرا خـداوند آنرا برای زمان و مردم خـاصی قرار نـداده اسـت، بنـابراین در هر عصـری نو، پیـش هر ملتی تا روز قیـامت تازه و شـاداب اسـت.

 

رهـبری قـرآن

 

            5 قالَ رَسُولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله: «عَلَیکمْ بِـالْقُرآنِ فَاتَّخِذُوهُ اِمـامـاً وَ قائِداً، فَاِنَّهُ کلامُ رَبِّ العالَمینَ الَّذی هُوَ مِنْهُ وَ اِلَیهِ یعُودُ، فَآمِنوُا بَمُتَشابِهِهِ وَ اعْتَبِروُا بِاَمْثالِهِ».

 

پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله فرمود:

بر شما باد قرآن، پس آنرا رهبر و پیشوای خود قرار دهید، زیرا آن، سخن پروردگار جهانیان است. از طرف اوست و بسوی او برمی گردد، بنابراین به متشابهات آن‌ها هم ایمان آورید و از ضرب المثلهای آن پند گیرید.

 

محتوای قـرآن

 

            6 قالَ عَلی علیه السلام: «فی القُرآنِ نَبَأُ ما قَبْلَکمْ، وَ خَبَرُ ما بَعْدَکمْ، وَ حُکمُ ما بَینَکمْ».

 

امام علی علیه السلام فرمود:

تـاریخ گـذشتگان و آیـندگان و بـرنامه زنـدگی شـما در قـرآن اسـت.

 

شـفای قـرآن

 

            7 قالَ رَسُولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله: «عَلَیکمْ بِالقُرآنِ فَاِنَّهُ الشِّفاءُ النافِعُ، وَ الدَّواءُ الْمُبارَک وَ عِصْمَةٌ لِمَنْ تَمَسَّک بِهِ، وَ نَجاةٌ لِمَنْ تَبِعَهُ».

 

پیامبر بزرگوار صلی الله علیه و آله فرمود:

بر شما باد به قرآن، چون قرآن، شفای سودمند، و داروی پربرکت است و نگهبان کسی است که به آن چنگ می زند، و نجاتبخش کسی است که از آن پیروی کند.

 

نـور قـرآن

 

            8 قالَ الحَسَنُ بنُ عَلی علیه السلام: «اِنَّ هذَا القُرآنَ فیهِ مَصابیحُ النُّورِ وَ شِفاءٌ لِلْصُّدُورِ».

 

امام حسن مجتبی علیه السلام فرمود:

در این قـرآن چراغ‌های روشـن (هـدایت) و داروی شـفابخش دل‌هاست.

 

مـیزان بـودن قــرآن

 

            9 قالَ رَسُولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله: «اَیهَا النّاسُ ما جاءَکمْ عَنّی یوافِقُ کتابَ اللّه ِ فَاَ نَا قُلْتُهُ وَ ما جاءَکمْ بِخِلافِ القُرآنِ فَلَمْ اَقُلْهُ».

 

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود:

ای مردم آنچه از من برای شما نقل می‌شود چنانچه هماهنگ با قرآن بود بدانید گفتار من است و اگر مخالف با محتوای قرآن بود گفته من نیست.

 

بخش دوّم:

حاملان قرآن و مسئولیت آنان

شرافت قرآنیان

 

            10 قالَ رَسُولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله: «اَشرافُ اُمَّتی حَمَلَةُ القُرآنِ وَ اَصْحابُ اللَّیلِ».

 

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود:

قرآنیان و شب زنده داران، بزرگواران امّت من هستند.

 

حامـل قـرآن

 

            11 قالَ رَسُولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله: «حامِلُ القُرآنِ حامِلُ رایةِ الاِْسْلامِ وَ مَنْ أَکرَمَهُ فَقَدْ اَکرَمَ اللّه َ وَ مَنْ اَهانَهُ عَلَیهِ لَعْنَةُ اللّه ِ».

 

پیامبر خدا صلی الله علیه و آلهفرمود: حامل و حافظ قرآن پرچمدار اسلام است، کسی که او را احترام کند خدا را گرامی داشته است، کسی که به او اهانت کند مورد لعن و نفرین خدا خواهد بود.

 

مقـام قـرآن دانـان

 

            12 قالَ النَبی صلی الله علیه و آله: «اِنَّ اَهلَ الْقُرآنِ فی اَعْلی دَرَجَةٍ مِنَ الاْدَمیین ما خلأ النَّبیینَ وَ الْمُرْسَلینَ فلا تَسْتَضْعِفُوا اَهْلَ القُرآنِ حُقُوقَهُمْ، فَاِنَّ لَهُمْ مِنَ اللّه ِ لَمَکاناً».

 

پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود:

قرآنیان بالاترین مقام انسانی بعد از پیامبران و فرستادگان الهی را دارند، پس حقوق آنان را کم ندانید، زیرا در پیشگاه الهی دارای منزلتی هستند.

 

حاملان و آموزگاران قرآن

 

            13 عَنْ رَسُولِ اللّه ِ صلی الله علیه و آله: «حَمَلَةُ الْقُرْآنِ هُمُ المُعَلِّمُونَ کلامَ اللّه ِ وَ الْمُتَلَبِّسُونَ بِنُورِ اللّه ِ. مَنْ والاهُمْ فَقَدْ والَی اللّه َ، مَنْ عاداهُمْ فَقَدْ عادَی اللّه َ».

 

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود:

حاملان قرآن همان آموزگاران سخن خدا و دربرکنندگان نور خدایند، کسی که آنان را دوست بدارد، خدا را دوست داشته و کسی که نسبت به آنان دشمنی کند با خدا دشمنی کرده است.

 

مسئولیت قـرآن خـوان

 

            14 قالَ رَسُولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله: «یا مَعاشِرَ قُرّاءِ الْقُرآنِ، اِتَّقوااللّه َ عَزَّ وَ جَلَّ فیما حَمَّلَکم مِن کتابِهِ، فَاِنّی مَسئُولٌ وَ اِنَّکمْ مَسئُولُونَ، اِنّی مَسئُوولٌ عَنْ تَبْلیغِ الرِسالَةِ، وَ اَمّا اَنْتُمْ فَتُسْألَونَ عَمّا حُمِّلتُمْ مِنْ کتابِ اللّه ِ وَ سُنَّتی».

 

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: ای جامعه قرآن خوانان! در مورد آنچه از قرآن خداوند بر دوش شما نهاده تقوای الهی را پیشه کنید، زیرا من و شما مسئولیم، من مسئول ابلاغ رسالتم و از شما در باره آنچه از کتاب خدا و سنّت من دارید سؤال خواهد شد.

 

قـرآن و وظائف ما

 

            15 قالَ النّبی صلی الله علیه و آله: «تَعَلَّمُوا الْقرآنَ، وَ تَعَلَّموُا غَرائبَهُ و غَرائبُهُ فَرائِضُهُ وَ حُدُودُه، فِاِنَّ الْقُرآنَ نَزَلَ عَلی خَمْسَةِ وُجُوهٍ: حَلالٍ وَ حَرامٍ وَ مُحْکمٍ وَ مُتَشابِةٍ وَ اَمثالٌ، فَاعْمَلُوا بِالحَلالِ، وَ دَعَوُا الحَرامَ، وَاعْمَلُوا بِالْمُحْکمِ، وَ دَعَوُا المُتَشابِهَ، وَاعْتَبِرُوا بِالاَْمْثالِ».

 

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود:

قرآن و شگفتی‌های قرآن و مفاهیم آن را بیاموزید. مفاهیم قرآن همان واجبات و حدود آن است، زیرا قرآن برپنج وجه نازل شده است: حلال و حرام و محکم و متشابه و ضرب المثلها، به حلال قرآن عمل کنید، و حرام را رها کنید، به محکمات عمل کنید و متشابه آن را واگذارید و از ضرب المثلها پند گیرید.

 

قرآن برای عمل

 

            16 قالَ رَسُولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله: «مَنْ تَعلَّمَ الْقُرآنَ فَلَمْ یعْمَلْ بِهِ وَ آثَـرَ عَلَیهِ حُبَّ الدُّنیا وَ زینت‌ها، اِستَوجَبَ سَخَطَ اللّه ِ تَعالی وَ کانَ فی الدَرجَةِ مَعَ الیهُودِ وَالنَّصاری الَّذینَ ینْبِذُونَ کتابَ اللّه ِ وَراءَ ظُهُورِهِم».

 

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله فرمود: کسی که قرآن را بیاموزد و به آن عمل نکند و دنیا دوستی و زینت آن را بر قرآن ترجیح دهد سزاوار خشم خداوند است، و در ردیف یهود و نصاری قرار خواهد داشت که کتاب خدا را پشت سر انداختند.

 

قاریان و امیران

 

            17 عَنِ الصّادِقِ عَنْ آبـائِه علیه السلام قالَ: «صِنْفانِ اِذا صَلُحا صَلُحَتْ اُمَّتی، وَ اِذا فَسدا فَسَدَتْ اُمَّتی: اَلاُمَراءُ وَ القُرّاءُ».

 

امام صادق علیه السلام به نقل از پدرانش فرمود:

دو گروه‌اند که اگر اصلاح بشوند امّت من اصلاح خواهند شد و چنانچه فاسد شوند امت را فاسد خواهند کرد: حاکمان و قاریان قرآن.

 

قرائت بـدون عـمل

 

            18 قالَ رَسُولُ اللّه صلی الله علیه و آله: «وَ مَنْ قَرَءَ القُرآنَ وَ لَمْ یعْمَلْ بِهِ حَشَرَهُ اللّه ُ یوْمَ القیامَةِ اَعْمی».

 

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: کسی که قرآن بخواند و به آن عمل نکند خداوند او را روز قیامت کور محشور خواهد کرد.

 

قـرائت قـرآن و گناه

 

            19 قالَ النّبی صلی الله علیه و آله: «مَنْ قَرَأَ القُرآنَ ثمُّ شَرِبَ عَلَیهِ حَراماً اَوْ آثَرَ عَلَیهِ حُبّاً لِلدُّنیا وَ زینت‌ها اِسْتَوْجَبَ عَلَیهِ سَخَطَ اللّه ِ اِلاّ اَنْ یتُوبَ اَلا وَ اِنّهُ اِنْ ماتَ عَلی غَیرِ تَوْبَةٍ حاجَّهُ القُرْآنُ یوْمَ القیامَةِ، فَلا یزا یلُهُ اِلاّ مَدْحُوضاً».

 

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود:

کسی که قرآن بخواند و بعد حرام بخورد و بنوشد یا محبّت و زینت دنیا را بر آن برتری دهد مستوجب خشم الهی می‌شود مگر اینکه توبه کند، و اگر بدون توبه بمیرد، روز قیامت قرآن با او به محاجّه برمی خیزد و تا او را محکوم نکند دست برنمی دارد.

 

بخش سوّم:

آمـوزش قـرآن

 

            20 قالَ النَّبی صلی الله علیه و آله: «خِیارُکمْ مَنْ تَعَلَّمَ القُرآنَ وَ عَلَّمَهُ».

 

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: بهترین شما کسی است که قرآن آموزد و آن را آموزش دهد.

 

ارزش آموزش قــرآن

 

            21 عَنْ اَبی عَبدِاللّه ِ علیه السلام قالَ: «مَنْ تَعَلَّمَ مِنْهُ حَرْفاً ظاهِراً، کتَبَ اللّه ُ لَهُ عَشْرَ حَسَناتٍ، وَ مَحا عَنْهُ عَشْرَ سَیئاتٍ، وَ رَفَعَ لَهُ عَشْرَ دَرَجاتٍ، قالَ لا اَقُولُ بِکلِّ آیةٍ، وَ لکنْ بِکلِّ حَرْفِ باءٍ، اَوْتاءٍ اَوْشِبْهِهِما».

 

امام صادق علیه السلام فرمود: اگر کسی از قرآن یک حرف بیاموزد، خداوند برای او ده حسنه می‌نویسد، و ده گناه از او می‌بخشد، و ده درجه او را بالا می‌برد، فرمود: نمی‌گویم، در مقابل هر آیه، بلکه در مقابل هر حرفی مانند «باء» یا «تا» یا همانند آن‌ها.

 

ثمرات یادگیری قــرآن

 

            22 قـالَ رَسُولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله: «اِنْ اَرَدْتُمْ عَـیشَ السُعَداء، وَ مَـوْتَ الشُـهَداءِ، وَالنَـجاةَ یـوْمَ الْحَـشْرِ، وَ الظِّلَّ یـوْمَ الحَرُورِ، وَالهُـدی یوْمَ الضَّـلالَةِ، فَادْرِسُـوا القُـرْآنَ، فَاِنَّهُ کـلامُ الرّحْمـنِ، وَحِرزٌ مِنَ الشَّیـطانِ وَ رُجْحـانٌ فی المیـزانِ».

 

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود:

اگر خواستار زندگی سـعادتمندان، و مـرگ شهیدان و نجات روز محـشر، و سـایه در روز قـیامت و هـدایت در روز گـمراهی هستید پس قـرآن بیاموزید، زیرا آن گفـته خـدای مهربان و ایمنی از شیـطان و موجب برتری و وزنه خوبی‌های شـما است.

 

فهم قرآن همراه آمـوزش

 

            23 قالَ عَلی علیه السلام: «تَعَلَّمُوا القُرآنَ فَاِنَّه اَحْسَنُ آل، وَ تَفَقَّهُوا فیه فَاِنَّهُ رَبـیعُ القُلُوبِ، وَاسْتَـشْفُوا بِنُـورِهِ، فَـاِنَّهُ شِـفاءُ الصُّـدُورِ، وَ اَحْسِـنُوا تِـلاوَتَهُ فَاِنَّهُ اَنْـفَعُ الْقِـصَصِ».

 

حضرت علی علیه السلام فرمود:

قـرآن را بیـاموزید که نیـکوترین گفـتار است، و در آن دانـا و آگاه شـوید که بـهار دل‌هاست و از نور آن شـفا بخواهید، که شـفا بخـش دل‌هاست، آن را خـوب بخوانید چون مفیدترین قصّه‌هاست.

 

مؤمن و آموزش قــرآن

 

            24 عَنْ اَبی عَبدِاللّه ِ علیه السلام قالَ: «ینْبَغی لِلْمُؤمِنِ اَنْ لا یمُوتَ حَتّی یتَعَلَّمَ القرآنَ، اَوْ یکونَ فی تَعَلُّمِهِ».

 

امام صادق علیه السلام فرمود: شایسته است که انسانِ مؤمن نمیرد تا قرآن را بیاموزد یا در حال آموزش آن باشد.

 

بخش چهارم:

قـرائت قـرآن

روخوانی قـرآن

 

            25 قالَ رَسُولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله: «اَفْضَلُ عِبادَةِ اُمَّتی قِراءَةُ القُرْآنِ نَظَراً».

 

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: برترین عبادت امّت من روخوانی قرآن است.

 

فضیلت قـرائت قــرآن

 

            26 قالَ رَسُولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله: «یا سَلْمانُ عَلَیک بِقَراءَةِ القُرآنِ فَاِنَّ قَراءَتَهُ کفّارَةٌ لِلذُّنُوبِ، وَ سَتْرَةٌ مِنَ النّارِ، وَ اَمانٌ مِنَ الْعَذابِ».

 

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود:

ای سلمان! بر تو باد خواندن قرآن، زیرا قرآن خواندن کفّاره گناهان و سپری در مقابل آتش و بازدارنده از عذاب است.

 

روزی پنجاه آیه

 

            27 عَنْ اَبی عَبْدِاللّه ِ علیه السلام قالَ: «اَلقُرْآنُ عَهْدُاللّه ِ اِلی خَلْقِهِ، فَقَدْ ینْبَغی لِلْمَرْءِ المُسْلِمِ اَنْ ینْظُرَ فی عَهْدِهِ، وَ اَنْ یقْرَأ مِنْهُ فی کلِّ یوْمٍ خَمْسینَ آیةً».

 

امـام صـادق علیه السلام فرمود:

قـرآن، عـهدنامه خدا به بنـدگان اوست، پس شایسته است مســلمان در عهدنامه‌اش بـنگرد، و روزی پنـجـاه آیـه از آن بخـواند.

 

انس با قـرآن در جـوانی

 

            28 عَنْ اَبی عَبْدِاللّه ِ علیه السلام قالَ: «مَنْ قَرَءَ القُرْآنَ وَ هُو شابٌّ مُؤْمِنٌ اِخْتَلَطَ القُرْآنُ بِلَحْمِهِ وَ دَمِهِ، وَ جَعَلَهُ اللّه ُ مَعَ السَفَرَةِ الکرامِ البَرَرَةِ وَ کانَ القُرآنُ حَجیجاً عَنْهُ یوْمَ القیامَةِ».

 

امـام صـادق علیه السلام فرمود:

مؤمـنی که در جـوانی قـرآن بخـوانـد، قـرآن با گـوشت و خـون او مـخــلوط می‌شود، و خــدا او را بــا ســفیـران بـزرگـوار و نیـکوکار قـرار می‌دهد و روز قیـامت قـرآن مـدافـع اوسـت.

 

رمضان بهار قـرآن

 

            29 عَنْ اَبی جَعْفَرٍ علیه السلام قالَ: «لِکلِّ شَی ءٍ رَبیعٌ وَ رَبیعُ القُرْآنِ شَهْرُ رَمَضانَ».

 

امام باقر علیه السلام فرمود:

هـر چیـزی بـهاری دارد و بـهار قـرآن مـاه مـبارک رمـضـان اسـت.

 

قــرآن در ماه رمضان

 

            30 قالَ رَسُولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله: «وَ مَنْ تَلافیه آیةً مِنَ القُرْآنِ، کانَ لَهُ مِثْلُ اَجْرِمَنْ خَتَمَ القُرْآنَ فی غَیرِهِ مِنَ الشُّهُورِ».

 

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: کسی که در ماه مبارک رمضان یک آیه قرآن بخواند پاداش او همانند کسی است که قرآن را در ماههای دیگر ختم کرده است.

 

خانه و قرآن

 

            31 قالَ رَسُولُ اللهِ صلی الله علیه و آله: «اِنَّ البَیتَ اِذا قُرِءَ فیهِ القُرْآنُ، حَضَرَتْهُ المَلائِکةُ، وَتَنَکبَتْهُ الشَیاطینُ، وَ اتَّسَعَ بِاَهْلِهِ، وَکثُرَ خَیرُهُ، وَ قَلَّ شَرُّهُ. وَ اِنَّ البَیتَ اِذا لَمْ یقْرَأْ فیهِ القُرْآنُ، حَضَرَتْهُ الشَیاطینُ، وَتَنَکبَتْهُ المَلائِکةُ، وَ ضاقَ بِاَهْلِهِ، وَکثُرَ شَرُّهُ، وَ قَلَّ خَیرُهُ».

 

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله فرمود:

خانه ای که در آن قرآن خوانده شود فرشتگان وارد آن می‌شوند، و شیطان‌ها از آن دور می‌شوند، و اهل آن در آسایش قرار می‌گیرند و به خیر و برکت آن خانه افزوده می‌شود و از بدی‌ها و آفات آن خانه کاسته می‌شود. و خانه ای که در آن قرآن نخوانند، محلّ حضور شیاطین و دوری فرشتگان می‌شود و بر اهلش تنگ می‌شود و شرّش بسیار و خیرش اندک خواهد شد.

 

نورانیت خانه و قــرآن

 

            32 قالَ الصادِقُ علیه السلام: «اِنَّ البَیتَ اِذا کانَ فیهِ المُسْلِمُ یتْلوُ القُرْآنَ یتَراءاهُ اَهْلُ السَماءِ کما یتَراءی اَهُلُ الدُّنیا اَلْکوْکبَ الدُرِّی فی السَّماءِ».

 

امام صادق علیه السلام فرمود: خانه ای را که مسلمانی در آن است و قرآن تلاوت می‌کند اهل آسمان آنرا می‌بینند همانگونه که مردم دنیا ستاره نورانی را در آسمان می‌بینند.

 

گـوش دادن به قـرآن

 

            33 عَنْ اَبی عَبدِاللّهِ علیه السلام قالَ: «مَنْ اِسْتَمَعَ حَرْفاً مِنْ کتابِ اللّهِ مِنْ غَیرِ قَراءَةٍ کتَبَ لَهُ حَسَنَةً، وَ مَحی عَنْهُ سَیئةً وَ رَفَعَ لَهُ دَرَجَةً».

 

امام صادق علیه السلام فرمود:

کسی که حرفی از کتاب خدا را بشنود بدون آن که بخواند خداوند حسنه ای برای او می‌نویسد، و گناهی را از او می‌بخشد، و یک درجه او را بالا می‌برد.

 

آداب قرائت قـرآن

 

            34 قالَ الصادِقُ علیه السلام: اِذا مَرَرْتَ بِآیةٍ فی‌ها ذِکرُ الْجَنَّةِ فَاسْأَلِ اللّهَ الْجَنَّةَ، وَ اِذا مَرَرْتَ بِآیةٍ فی‌ها ذِکرُ النّارِ فَتَعَوَّذْ بِاللّهِ مِنَ النّارِ».

 

امام صادق علیه السلام فرمود:

هنگامی که به آیه ای که یاد بهشت است رسیدی از خدا بهشت بطلب، و وقتی به آیه ای که یادآور آتش است رسیدی از آن به خدا پناه ببر.

 

آهـنگ قـرائت قـرآن

 

            35 قالَ رَسُولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله: «اِقرؤُا الْقُرآنَ بِلُحُونِ الْعَرَبِ وَ اصوات‌ها».

 

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود:

قـرآن را با صـدا و آهنگ عـربی بخوانید.

 

مقـام حافـظ قـرآن

 

            36 قالَ رَسُولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله: «عَدَدُ دُرَجِ الْجَنِّةِ عَدَدُ آی الْقُرآنِ، فَاِذا دَخَلَ صاحِبُ الْقُرْآنِ الْجَنَّةَ قَیلَ لَهُ: اِقْرَأْ وَ ارْقَأْ لِکلِ آیةٍ دَرَجَةٌ فَلا تَکونُ فَوْقَ حافِظِ الْقُرْآنِ دَرَجَةً».

 

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود:

تعداد درجات بهشت به تعداد آیه‌های قرآن است، هنگامی که اهل قرآن وارد بهشت شود به او گفته می‌شود قرآن بخوان و بالا برو، برای هر آیه ای درجه ای است، بنابراین بالاترین درجه از آنِ حافظان قرآن است.

 

روخوانی یـا از حفـظ؟

 

            37 قالَ رَسُولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله: «مَنْ قَرَأَ الْقُرْآنَ فی الْمُصْحَفِ، کتِبَ لَهُ أَلْفا حَسَنَةٍ، وَ مَنْ قَرَأَهُ فی غَیرِ الْمُصْحَفِ فَاَلْفُ حَسَنَةً».

 

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود:

کسی که از رو قرآن بخواند، خدا برای او دوهزار حسنه می‌نویسد، و کسـی که آنـرا از حـفظ بخـواند هـزار حسنه نوشـته می‌شود.

 

پاداش ختـم قـرآن

 

            38 قالَ رَسُولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله: «اِذا خَتَمَ الْقُرْآنَ، صَلّی عَلَیهِ عِنْدَ خَتْمِهِ سِتُّوُنَ اَلْفَ مَلَک».

 

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: وقتـی کسی قرآن را ختم کند، در آن هنگام هزار فرشته بر او درود می‌فرستند.

 

قرائت غلط

 

            39 قالَ رَسُولُ اللهِ صلی الله علیه و آله: «اِذا قَرَأَ القارِئُ الْقُرْآنَ فَأَخْطَأَ اَوْلَحَنَ اَوْ کانَ اَعْجَمیاً کتَبَهُ الْمَلَک کما أُنزِلَ».

 

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: قـاری چنـانچه قـرآن را غلط یا اشتباه یا با لحن غیر عربی بخواند فـرشته آنرا هـمانطور که نازل شده (صحیح و کامل) می‌نویسد.

 

فراموشی قرآن

 

            40 قالَ النَّبی صلی الله علیه و آله: «اَلا وَ مَنْ تَعلَّمَ القُرْآنَ ثُمَّ نَسِیهُ مُتَّعَمِّداً لَقَی اللّهَ یوْمَ الْقیامَةِ مَغْلوُلاً یسَلِّطُ اللّهُ عَلَیهِ بِکلِّ آیةٍ نَسِیها حَیةً تَکونُ قَرینَتُهُ اِلَی النّارِ اِلاّ اَنْ یغْفَرَ لَهُ».

 

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: توجّه! توجّه! کسی که قرآن را یاد بگیرد بعد بطور عمد (به خاطر سهل انگاری) فراموش کند روز قیامت دست و پا بسته خدا را ملاقات می‌کند، و خدا در مقابل هر آیه ای که فراموش کرده ماری بر او مسلّط می‌کند که تا آتش جهنّم همراه او خواهد بود مگر اینکه آمرزیده شود.

بجاست که اندکی درباره قرآن سخن گفته شود، امّا دشوارترین کار، همین است که بشر خاکی و قلم‌ها و بیانهای ناتوان بشری، بخواهد در باره کلام آسمانی خداوند، سخن بگوید.

راستی قرآن چیست؟

حتی اگر آنچه را در آیاتِ خود قرآن، درباره «کلام اللّه » می‌خوانیم، برشماریم، مقاله ای مبسوط خواهد شد. تا چه رسد به دریایی موّاج از احادیث رسول خدا و اهل بیت (علیهم السلام) که در باره قرآن و حقیقت و ابعاد گوناگون آن بیان فرموده‌اند. براستی که انتخاب یک آیه و چهل ، از این گنجینه ژرف و بی پایان دشوار است.

تعبیراتی که در متن احادیث در باره وحی الهی و قرآن به کار رفته، بسیار ژرف و زیبا و دلنشین و جامع است.

آنچه در زیر می‌آید، توصیفاتی است که از متن روایاتِ قرآنی برگرفته شده است. به فرموده اولیاء دین، قرآن، کلام خدا و کتاب خداست، نور درخشنده الهی و تجلّیگاه خداست، نشان دهنده راه خدا، ریسمان محکم الهی، قانون پروردگار، نسخه شفابخش و نشانه لطف خداوند به بشر است. قرآن، آیتی از عظمت و بزرگواری خدا و معجزه جاوید اوست.

قرآن، پرچم نجاتبخش، کتاب عبرت و آموزش و بیان و تبیان است. قرآن، کتاب هدایت و ارشاد است.

کتاب بشارت و انذار، توحید و موعظه، آگاهی و اخلاق است. نوری است بی ظلمت، هدایتی است بی گمراهی و گنجی است بی پایان.

قرآن، کتاب علم و احکام و تاریخ و تحلیل تاریخی است. کتاب سیاست و حکومت، شعور و تدبّر و تفکر است.

کتاب صلح وجهاد، کتاب مبدأ و معاد، کتاب ایمان و اعتقاد است. مونس انسان در تاریکی‌های جهل و هادی انسان در بیراهه‌های زندگی است.

کتاب میزان، قسط، عدل، حق، یقین، راه راست و صراط مستقیم است. حالات گذشتگان را برای عبرت آیندگان بازمی گوید.

به عمل کنندگان «مؤمن» و «صالح»، وعده فلاح و رستگاری و عزّت و سربلندی می‌دهد. کتاب دعوت و رشد، تقوا و صلاح، حیات و خلود است.

کتاب ظاهر و باطن،

کتاب دنیا و آخرت، کتاب طبیعت و ماوراء طبیعت، غیب و شهود، خدا و مردم است.

اسوه و الگوی خصال نیک و اعمال شایسته و امر به معروف و نهی از منکر و عبرت و اعتبار است. راه به سوی بهشت را می‌نماید و از راه دوزخ باز می‌دارد.

استوارترین راه و صراطی است که خداوند به آن دعوت نموده است. کتاب دین و سنّت‌های جاودان الهی است.

کتاب اخلاق و عرفان و فقه و قانون است. کتاب فصاحت و بلاغت و حکمت و حکومت است.

کتاب «انسان» است. و راهی به سوی جبروت و ملکوت نشان می‌دهد.

انیس تنهایی‌ها و مونس وحشت‌های انسان است. آری ... ده‌ها عنوان دیگر می‌توان برشمرد، که هر یک گوشه ای از عظمت و عمق و تعالیم و مفاهیم این کتاب مقدس و معجزه ماندگار حضرت رسالت را نشان می‌دهد.

امید است که توفیق خدایی شامل شود، تا با «قرائت»، «آموزش»، «شناخت»، «فهم» و «عمل» به این کتاب آسمانی، در مسیر سعادت و کمال قرار گیریم.

http://www.hadithlib.com