چهل حدیث «نماز»
«وَاَقِم الصَّلاةَ اِنَّ الصَّلوةَ تَنْهی عَنِ الْفَحْشاءِ وَالْمُنْکرِ وَلَذِکرُ اللّهِ اَکبَرُ»
نمـاز را بپادار، که نماز انسان را از هر کار زشت و منکر بازمیدارد و یاد خدا بزرگتر است.
بخش اوّل:
جایگاه نماز در اسلام
اهمیت نماز
1 قالَ رَسُولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله: اَوَّلُ مَا افْتَرَضَ اللّهُ عَلی اُمَّتی الصَّلواتُ الْخَمْسُ، وَاَوَّلُ مایرْفَعُ مِنْ اَعْمالِهِمُ الصَّلواتُ الْخَمْسُ، وَاَوَّلُ مایسْأَلْونَ عَنْهُ الصَّلواتُ الْخَمْسُ.
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود:
نخستین چیزی که خداوند بر امّت من واجب کرد
نمازهای پنجگانه است،
و نخستین عملی که از آنان بالا برده
میشود،
و از آنان سئوال میشود همان نماز است.
نماز و پایههای دین
2 عَنْ
اَبی جَعْفَرٍ علیهالسلام قالَ:
بُنِی اْلاِسْلامُ عَلی خَمْسَةِ اَشْیاءَ: عَلَی
الصَّلاةِ، وَالزَّکوةِ وَالْحَجِّ، وَالصَّوْمِ وَالْوِلایةِ.
امام باقر علیهالسلام فرمود:
اسلام بر پنج چیز بنا شده
است:
نماز، زکات، حجّ، روزه
و ولایت اهل بیت علیهم السلام.
مَثَل نـماز
از امتیازات بزرگ تشیّع، توجّه شدید به زیارت قبور پیامبر اکرم(ص) و ائمه اطهار است؛
هر چند زیارت اهل قبور و پاکان به شیعه اختصاص ندارد و اهل سنت، غیر از وهابیت نیز به این امر، توجّه و علاقه دارند.
زیارت امامان، آثار شگرفی دارد که می تواند در آگاهی و سازندگی افراد و جامعه مؤثر باشد.
زیارت، باعث آگاهی و آشنایی با سیره امامان و احوال آنها می شود که در واقع، رفتار آنها اسلام مجسّم است و باعث قرب روحی به آنها می شود و همین طور، پاک شدن از گناهان و ثوابهای فراوان را در پی دارد.
امام باقر(ع) فرمود:
اگر مردم می دانستند که
چه فضیلتی در زیارت حسین(ع) است
از شدت اشتیاق [به زیارتش] می مردند
و از حَسرَت آن، جانهایشان از بدنها جدا می شد.
[راوی می گوید] گفتم که چه [فضیلتی] است.
امام باقر(ع) [در بیان ثواب زیارت آن حضرت] فرمود:
هر کس از روی اشتیاق برای زیارت آن حضرت برود،
خداوند برای او ثواب هزار حج قبول شده
و هزار عمرة پذیرفته شده،
و ثواب هزار شهید از شهدای جنگ بدر،
و ثواب هزار روزه دار
و ثواب هزار صدقه قبول شده
و ثواب هزار بنده آزاد کردن در راه خدا برای او می نویسد
و در آن سال از هر آفت و بلایی محفوظ می ماند
که کم ترین آنها شیطان است
و برای او ملکی گماشته می شود
که او را از
مقابل رُو و پشت سر و راست و چپ و بالای سر و زیر پایش حفظ می کند.
و اگر همان سال بمیرد،
ملائکه رحمت الهی در حالی که غسل و کفن می شود
نزد او حاضر می شوند
و برای او از خداوند طلب مغفرت می کنند
و او را تا قبرش استغفار گویان تشییع می کنند؛
و قبرش تا جایی که چشمش می بیند توسعه می یابد
و خداوند او را ایمن می کند از فشار قبر
و از اینکه وی را نکیر و منکر بترسانند
و دری به سوی بهشت برای او گشوده می شود
و [در روز قیامت] نامة اعمالش به دست راستش داده می شود،
و نوری در روز قیامت به او عطا می شود که
آن نور بین مشرق و مغرب را روشن می کند،
آن گاه منادی ندا می کند:
این شخص [با این همه منزلت] از زوار قبر حسین بن علی(ع) است که با اشتیاق، او را زیارت کرده است.
پس احدی در قیامت باقی نمی ماند؛
مگر آنکه آرزو می کند: ای کاش! از زوّار حسین(ع) بود.»
عروج معرفت، بام حسین است
لبم لبریز از جام حسین است
اگر جراح قلبم را شکافد
میان سینه ام نام حسین است
امام باقر(ع) فرمود:
«لَوْ یَعْلَمُ النَّاسُ مَا فِی زِیَارَةِ الْحُسَیْنِ مِنَ الْفَضْلِ لَمَاتُوا شَوْقاً وَ تَقَطَّعَتْ أَنْفُسُهُمْ عَلَیْهِ حَسَرَاتٍ قُلْتُ وَ مَا فِیهِ؟ قَالَ مَنْ أَتَاهُ تَشَوُّقاً کَتَبَ اللَّهُ لَهُ أَلْفَ حَجَّةٍ مُتَقَبَّلَةٍ وَ أَلْفَ عُمْرَةٍ مَبْرُورَةٍ وَ أَجْرَ أَلْفِ شَهِیدٍ مِنْ شُهَدَاءِ بَدْرٍ وَ أَجْرَ أَلْفِ صَائِمٍ وَ ثَوَابَ أَلْفِ صَدَقَةٍ مَقْبُولَةٍ وَ ثَوَابَ أَلْفِ نَسَمَةٍ أُرِیدَ بِهَا وَجْهُ اللَّهِ وَ لَمْ یَزَلْ مَحْفُوظاً سَنَتَهُ مِنْ کُلِّ آفَةٍ أَهْوَنُهَا الشَّیْطَانُ وَ وُکِّلَ بِهِ مَلَکٌ کَرِیمٌ یَحْفَظُهُ مِنْ بَیْنِ یَدَیْهِ وَ مِنْ خَلْفِهِ وَ عَنْ یَمِینِهِ وَ عَنْ شِمَالِهِ وَ مِنْ فَوْقِ رَأْسِهِ وَ مِنْ تَحْتِ قَدَمِهِ فَإِنْ مَاتَ سَنَتَهُ حَضَرَتْهُ مَلَائِکَةُ الرَّحْمَةِ یَحْضُرُونَ غُسْلَهُ وَ أَکْفَانَهُ وَ الِاسْتِغْفَارَ لَهُ وَ یُشَیِّعُونَهُ إِلَی قَبْرِهِ بِالِاسْتِغْفَارِ لَهُ وَ یُفْسَحُ لَهُ فِی قَبْرِهِ مَدَّ بَصَرِهِ وَ یُؤْمِنُهُ اللَّهُ مِنْ ضَغْطَةِ الْقَبْرِ وَ مِنْ مُنْکَرٍ وَ نَکِیرٍ أَنْ یُرَوِّعَانِهِ وَ یُفْتَحُ لَهُ بَابٌ إِلَی الْجَنَّةِ وَ یُعْطَی کِتَابَهُ بِیَمِینِهِ وَ یُعْطَی یَوْمَ الْقِیَامَةِ نُوراً یُضِی ءُ لِنُورِهِ مَا بَیْنَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ وَ یُنَادِی مُنَادٍ هَذَا مِنْ زُوَّارِ قَبْرِ الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیٍّ شَوْقاً إِلَیْهِ فَلَا یَبْقَی أَحَدٌ فِی الْقِیَامَةِ إِلَّا تَمَنَّی یَوْمَئِذٍ أَنَّهُ کَانَ مِنْ زُوَّارِ الْحُسَیْن؛[کامل الزیارات، ابن قولویه قمی، دار المرتضویه، نجف، ق، باب 56، ح3، ص143.]
« وَ أَقِیمُوا الصَّلاهَ وَ آتُوا الزَّکاهَ وَ ارْکَعُوا مَعَ الرَّاکِعِینَ »
(بقره / 43)
و نماز را بپا دارید، و زکات را بپردازید، و همراه رکوع کنندگان رکوع کنید(و نماز را با جماعت بگذارید).
ـ « فَأَقِیمُوا الصَّلاهَ إِنَّ الصَّلاهَ کانَتْ عَلَی الْمُؤْمِنِینَ کِتاباً مَوْقُوتاً »
(نساء / 103)
پس نماز را (به طور معمول) انجام دهید، زیرا نماز، وظیفه ثابت و معینی برای مؤمنان است.
ـ « إِنَّ الصَّلاهَ تَنْهی عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْکَرِ »
(عنکبوت / 45)
همانا ، نماز (انسان را) از زشتیها و گناه باز میدارد.
یک زن غیر مسلمان را دید که
در فصل زمستان مقدارى گندم به دست گرفته
و براى پرندگان بیابان برد و جلو آنها ریخت .
به آن زن گفت :
تو که کافر هستى ،
این دانه دادن به پرندگان براى تو چه فایده دارد؟
زن گفت فایده داشته باشد یا نه ، من این کار را مى کنم .
چند ماه از این جریان گذشت ،
ذوالنون در مراسم حج شرکت کرد،
همان زن را در مکه دید که
همراه مسلمانان مراسم حج را بجا مى آورد.
آن زن وقتى ذوالنون را دید، به او گفت :
به خاطر همان یک مقدار گندم که به پرندگان دادم ،
خداوند نعمت اسلام را به من احسان نمود
و توفیق قبول اسلام را یافتم .
نام کتاب : عاقبت بخیران عالم ج 1
نویسنده : على محمد عبداللهى
نقل مى کنند:
شخصى از دنیا رفت ، بستگان او،
یک نفر قارى قرآن را اجیر کردند، که مدتى ، سر قبر او قرآن بخواند، قارى مشغول قرائت قرآن بر سر قبر او گردید.
تا اینکه بعد از چند روز یکى از وابستگان،
آن شخص را در عالم خواب دید و از او احوال پرسى کرد،
او در جواب گفت :
تقاضا دارم بگوئید
این قارى قرآن بر سر قبر من ، دیگر قرآن نخواند،
زىرا وقتى که قرآن مى خواند،
به هر آیه اى
(مثلاً آیه خمس ، زکات ، حج ، امر به معروف و نهى از منکر و...)
مى رسد که من به دستور آن آیه عمل نکرده ام ،
مرا عذاب مى نمایند!!
نگارنده گوید:
در احادیث آمده که امامان فرمودند:
رب تالى القرآن و القرآن یلعنه
((چه بسیار افرادى هستند که تلاوت قرآن مى کنند،
ولى قرآن آنها را لعنت مى کند)).
نام کتاب : داستان دوستان ج 1
تالیف : محمد محمدى اشتهاردى
«خوارزمى» در «مناقب» خود،
از پیامبر اسلام صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم روایت کرده که فرمود:
اى على علیه السّلام اگر عابدى خدا را عبادت کند
و مانند نوح
در قوم خویش قیام نماید،
و به اندازه کوه احد طلا داشته باشد
و آن را در
راه خدا انفاق کند
و هزار سال با پاى خود حج به جا آورد
و میان صفا و مروه
به شهادت برسد،
ولى تو را اى على علیه السّلام دوست نداشته باشد،
بوى
بهشت هرگز به مشامش نخواهد رسید
و داخل آن نخواهد شد.
((ارشاد القلوب-ترجمه سلگى، ج2، ص: 48 ))
مردى خدمت حضرت رسول صلى اللَّه علیه و آله آمد
و عرض کرد یا رسول اللَّه
اگر جنازه حاضر باشد
و عالمى هم مجلس داشته باشد
کدام یک از آنها در نزد شما محبوب است
تا من آن را انجام دهم؟
رسول اکرم فرمود:
اگر کسى جنازه را حمل کند و دفن نماید
حضور در مجلس علم بهتر و أفضل است.
اگر در مجلس عالمى حضور پیدا کنى بهتر است از
اینکه هزارجنازه را تشییع کنى
و هزار مریض را عیادت نمائى
و هزار شب را نماز بخوانى
و هزار روز را روزه بدارى
و هزار درهم را صدقه بدهى
و هزار حج مستحبى انجام دهى
و هزار بار مستحبى در راه خداوند جنگ کنى
و مال و جانت را فدا کنى
هیچ یک از اینها ثواب حضور در مجلس علم را ندارد.
زیرا با علم و دانش مى توان خدا را بدرستى عبادت کرد
و صفات کمال و جمال او را شناخت
و از او اطاعت نمود
بوسیله علم خیر دنیا و آخرت را بدست آورد
و از شرها و بدیها دورى کرد.
و اگر علم نباشد جهل انسان را به هر طرف مى کشاند.
مشکاة الأنوار / ترجمه عطاردى ص126