چهل حدیث «روزه»

چهل حدیث «روزه»

 

قالَ اللّه ُ تَبارَک وَتَعالی:

یا أَیهَا الَّذینَ آمَنُوا کتِبَ عَلَیکمُ الصِّیامُ

کما کتِبَ عَلَی الَّذینَ مِنْ قَبْلِکمْ لَعَلَّکمْ تَتَّقُونَ.

 

خداوند تبارک و تعالی می‌فرماید:

ای کسانی که ایمان آورده‌اید، روزه بر شما نوشته (واجب) شد، چنانکه بر پیشینیان شما واجب شده بود، باشد که پرهیزکار شوید.

سوره بقره، آیه 183

 

پایه‌های اسلام

 

            1 قالَ الباقِرُ علیه السلام: بُنِی الاِْسـلامُ عَلی خَمْسَةِ أَشْیآءَ، عَلَی الصَّلوةِ وَ الزَّکاةِ والْحَجِّ وَ الصَّـوْمِ وَ الْوِلایـةِ.

 

امام باقر علیه السلام فرمود:

اسلام بر پنج چیز استوار است، بر نماز و زکات و حجّ و روزه و ولایت

(رهبری اسلامی).

 

فلســفه روزه

 

            2 قالَ الصّادِقُ علیه السلام: اِنَّـما فَرَضَ اللّه ُ الصِّـیامَ لِیسْتَوی بِهِ الْغَنِی وَ الْفَقیرُ.

 

امام صادق علیه السلام فرمود:

خـداوند روزه را واجب کرد تا دارا و ندار، مسـاوی باشند.

 

روزه آزمون اخـلاص

 

            3 قالَ أَمیرُ الْمُؤْمِنینَ علیه السلام: فَـرَضَ اللّه ُ ... الصِّیـامَ اِبْتِلاءً لاِخْلاصِ الْخَلْقِ.

 

امام علی علیه السلام فرمود:

خداوند روزه را واجب کرد تا اخلاص خلق را بیازماید.

 

روزه یادآور قیـامت

 

            4 قالَ الرِّضا علیه السلام: اِنَّـما اُمِـرُوا بِالصَّـوْمِ لِکی یعْرِفُوا أَلَمَ الْجُوْعِ وَ الْعَطَشِ فَیسْـتَدِلُّوا عَلی فَقْرِاْلاْخِـرَةِ.

 

امام رضا علیه السلام فرمود:

مردم به انجام روزه امر شده‌اند تا درد گرسنگی و تشنگی را بفهمند و به واسطه آن فقر و بیچارگی آخرت را بیابند.

 

روزه، زکات بــدن

 

            5 قال رَسُول اللّه ِ صلی الله علیه و آله وسلم: لِکـلِّ شَیی ءٍ زَکـاُةٌ وَ زَکاةُ الاَْبْدانِ الصِّیامُ.

 

رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم فرمود:

برای هر چیزی زکاتی است و زکات بدن‌ها روزه اسـت.

 

روزه سـپر آتـش

 

            6 قالَ رَسُولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله وسلم: أَلصَّوْمُ جُنَّـةٌ مِنَ النّـارِ.

 

رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم فرمود:

روزه سـپر آتش (جهنّم) است. «یعـنی بواسـطه روزه گرفـتن، انسان از آتش جهنّم در امان خواهد بود.»

 

اهـمیـت روزه

 

            7 قالَ رَسُولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله وسلم: أَلصَّـوْمُ فِی الْحَـرِّ جِـهادٌ.

 

رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم فرمود:

روزه گرفتن در گرما، جـهاد است.

 

روزه نفــس

 

            8 قالَ أَمیرُ الْمُؤْمِنینَ علیه السلام: صَوْمُ النَّـفْسِ عَنْ لَذّاتِ الدُّنْیا أَنْفَـعُ الصِّیــامِ.

 

أَمیر مُؤمنان علی علیه السلام فرمود:

روزه نفس از لذت‌های دنیوی، سودمنــدترین روزه‌هاست.

 

روزه واقـعی

 

            9 قالَ أَمیرُ الْمُؤْمِنینَ علیه السلام: أَلصِّیـامُ اِجْتِـنابُ الْمَحـارِمِ کما یمْتَنِعُ الرَّجُلُ مِنَ الطَّعامِ وَ الشَّرابِ.

 

امام علی علیه السلام فرمود:

روزه پرهـیز از حرام‌هاست، همچنانکه شخص از خوردنی و نوشیدنی پرهــیز می‌کند.

 

بـرتــرین روزه

 

            10 قالَ أَمیرُ الْمُؤْمِنینَ علیه السلام: صَـوْمُ الْقَلْبِ خَیرٌ مِنْ صِیـامِ الِلّسانِ وَ صَوْمُ الِلّسانِ خَیرٌ مِنْ صِیامِ الْبَطْنِ.

 

امام علی علیه السلام فرمود:

روزه قـلب بهتر از روزه زبـان است و روزه زبان بهتر از روزه شکم است.

 

روزه چشــم و گـوش

 

            11 قالَ الصّادِقِ علیه السلام: اِذا صُـمْتَ فَلْیـصُمْ سَمْعُک وَبَصَرُک وَشَعْرُک وَجِلْدُک.

 

امام صادق علیه السلام فرمود:

آنگاه که روزه می‌گیری باید چشم وگوش ومو وپوست تو هم روزه دار باشند. «یعنی از گناهان پرهیز کنند.»

 

روزه اعـضا و جـوارح

 

            12 عَنْ فاطِمَةَ الزَّهْراءِ علیهاالسلام: ما یصْنَعُ الصّـآئِمُ بِصِـیامِهِ اِذا لَمْ یصُنْ لِسانَهُ وَسَمْعَهُ وَبَصَرَهُ وَجَوارِحَهُ.

 

حضرت زهرا علیهاالسلام فرمود:

روزه داری که زبان و گوش و چشم و جوارح خود را حفظ نکرده روزه‌اش به چه کارش خواهد آمد.

 

روزه بـی‌ارزش

 

            14 قالَ أَمیرُالْمُؤْمِنینَ علیه السلام: کمْ مِنْ صائِمٍ لَیسَ لَهُ مِنْ صِیامِهِ اِلاَّ الْجُوعُ وَ الظَّمَأُ وَ کمْ مِنْ قائِمٍ لَیسَ لَهُ مِنْ قِیامِهِ اِلاَّ السَّهَرُ وَ الْعِناءُ.

 

امام علی علیه السلام فرمود:

چه بسا روزه داری که از روزه‌اش جز گرسنگی و تشنگی بهره ای ندارد و چه بسا شب زنده داری که از نمازش جز بخوابی و سختی سودی نمی‌برد.

 

روزه و صــبر

 

            15 عَنِ الصّادِقِ علیه السلام: فی قَوْلِ اللّه ِ عَزَّ و جَلَّ «وَ اسْتَعینُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلوةِ» قالَ: أَلصَّـبْرُ الصَّـوْمُ.

 

امام صادق علیه السلام فرمود: خدای عَزَّوَجَلَّ که فرموده است از صبر و نماز کمک بگیرید، صــبر، روزه اسـت.

 

روزه و صــدقـه

 

            16 قالَ الصّادِقِ علیه السلام: صَـدَقَـةُ دِرْهَـمٍ أَفْضَلُ مِنْ صِیامِ یوْمٍ.

 

امام صادق علیه السلام فرمود: یک درهــم صـدقه دادن از یک روز روزه مُستحّبی برتر و والاتر است.

 

پــاداش روزه

 

            17 قالَ رَسُولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله وسلم: قالَ اللّه ُ تَعالی: أَلصَّوْمُ لی وَ أَنَا أَجْزی بِهِ.

 

رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم فرمود: خداوند تعالی فرموده است: روزه بـرای مـن است و مـن شخـصاً پاداش آن را می‌دهم.

 

جرعه نوشـان بهشت

 

            18 قالَ رَسُولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله وسلم: مَنْ مَنَعَهُ الصَّوْمُ مِنْ طَعامٍ یشْتَهیهِ، کانَ حَـقّا عَـلَی اللّه ِ أَنْ یطْعِمَهُ مِنْ طَعامِ الْجَنَّةِ وَ یسْقِیهُ مِنْ شراب‌ها.

 

رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم فرمود: کسی که روزه، او را از غذاهای مورد علاقه‌اش باز دارد، بر خداست که به او از غذاهای بهشتی بخوراند و از شرابهای بهشتی به او بنوشاند.

 

خوشا به حـال روزه‌داران

 

            19 قالَ رَسُولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله وسلم: طُوبی لِمَنْ ظَمَـأَ أَوْجـاعَ لِلّهِ اُولئِک الَّذینَ یشْبَعُونَ یوْمَ الْقِیامَةِ.

 

رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم فرمود: خوشا به حال کسانی که برای خدا گُرسنه یا تشنه شده‌اند. اینان در روزقیامت سیر می‌شوند.

 

مـژده به روزه‌داران

 

            20 قالَ الصّادِق علیه السلام: مَنْ صامَ لِلّهِ عَزَّوَجَلَّ یوْما فی شِدَّةِ الْحَرِّ فَـأَصـابَهُ ظَمَـأٌ وَکلَ اللّه ُ بِهِ أَلْفَ مَلَـک یمْسَحُونَ وَجْهَهُ وَ یبَشِّرُونَهُ حَتّی اِذا أَفْطَرَ.

 

امام صادق علیه السلام فرمود: هرکس در روز بسیار گرم برای خدا روزه بگیرد و تشنه شود، خداوند هزار فرشته را می‌گمارد تا دست به چهره او بکشند و او را بشارت دهند تا هنگامی که افطار کند.

 

شــادی روزه‌داران

 

            21 قالَ الصّادِق علیه السلام: لِلصّـائِمِ فَرْحَـتانِ فَرْحَةٌ عِنْدَ اِفْطارِهِ وَ فَرْحَةٌ عِنْدَ لِقاءِ رَبِّهِ.

 

امام صادق علیه السلام فرمود: برای روزه دار، دو سُرور و خوشحالی است:

1 ـ هنــگام افـطار

2 ـ هنگام لقاءِ پروردگار (وقت مردن و در قیامت).

 

بهشـت و باب روزه‌داران

 

            22 قالَ رَسُولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله وسلم: اِنَّ لِلْجَـنَّةِ بابا یدْعی الرَیانُ لا یدْخُلُ مِنْهُ اِلاَّ الصّـائِمُونَ.

 

رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم فرمود: برای بهشـت دری است بنـام (ریـان) که از آن فقط روزه داران وارد می‌شوند.

 

دعـای روزه‌داران

 

            23 قالَ الْکاظِمُ علیه السلام: دَعْـوَةُ الصّـائِـمِ تُسْتَجابُ عِنْدَ اِفْطارِهِ.

 

امام کاظم علیه السلام فرمود: دعـای شخـص روزه دار هنگام افطار مُستجاب می‌شود.

 

بهــار مؤمـنان

 

            24 قالَ رَسُولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله وسلم: أَلشِّتـاءُ رَبیـعُ الْمُـؤمِنِ یطُولُ فیهِ لَیلُهُ فَیسْتَعینُ بِهِ عَلی قِیامِهِ وَیقْصُرُ فیهِ نَهارُهُ فَیسْتَعینُ بِهِ عَلی صِیامِهِ.

 

رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم فرمود: زمستان بهار مؤمن است، از شبهای طولانی‌اش برای شب زنده داری، و از روزهای کوتاهش برای روزه داری بهره می‌گیرد.

 

روزه مُسـتحبّی

 

            25 قالَ الصّادِقُ علیه السلام: مَنْ جآء بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ عَشْرُ أَمْثالِها مِنْ ذلِک صِیامُ ثَلاثَةِ أَیامٍ مِنْ کلِّ شَهْرٍ.

 

امام صادق علیه السلام فرمود: هرکس کار نیکی انجام دهد ده برابر آن پاداش دارد و از جمله آن‌ها سه روز روزه در هر ماه است.

 

روزه مــاه رجـب

 

            26 قالَ الْکاظِمُ علیه السلام: رَجَـبٌ نَهْـرٌ فِی الْجَنَّـةِ أَشَدُّ بَیاضا مِنَ اللَّبَنِ وَ أَحْلی مِنَ الْعَسَلِ، فَمَن صامَ یوْما مِنْ رَجَبٍ سَقاهُ اللّه ُ مِنْ ذلِک النَّهْرِ.

 

امام کاظم علیه السلام فرمود: رجب نام نهری است در بهشت، از شیر سفیدتر و از عسل شیرین تر. هرکس یک روز از ماه رجب را روزه بگیرد، خداوند از آن نهربه او می‌نوشاند.

 

روزه مـاه شعـبان

 

            27 قالَ الصّادِقُ علیه السلام: مَنْ صامَ ثَلاثَةَ أَیامِ مِنْ آخر شَعْبانَ وَ وصل‌ها بِشَهْرِ رَمَضانَ کتَبَ اللّه ُ لَهُ صَـوْمَ شَهْـرَینِ مُتَتـابِعَـینِ.

 

امام صادق علیه السلام فرمود: هرکس سه روز آخر ماه شعبان را روزه بگیرد و به روزه ماه رمضان وصل کند، خداوند ثواب روزه دو ماه پی در پی را برایش محسُوب می‌کند.

 

افــطاری دادن (1)

 

            28 قالَ الصّادِقُ علیه السلام: مَنْ فَطَرَ صائِما فَلَهُ مِثْلُ أَجْرِهِ.

 

امام صادق علیه السلام فرمود: هرکس روزه داری را افـطار دهـد، برای او هم مثل اجر روزه دار است.

 

افـطاری دادن (2)

 

            29 قالَ الْکاظِمُ علیه السلام: فِطْرُک أَخاک الصّائِمَ خَیـرٌ مِنْ صِیـامِک.

 

امام کاظم علیه السلام فرمود: افـطاری دادن به برادر روزه دارت، از گرفتن روزه (مُستحبّی) بهتر است.

 

روزه خــواری

 

            30 قالَ الصّادِقُ علیه السلام: مَنْ أَفْطَرَ یوْما مِنْ شَهْرِ رَمَضانَ خَرَجَ رُوحُ الاِْیمــانِ مِنْهُ.

 

امام صادق علیه السلام فرمود: هرکس یک روز، روزه ماه رمضان را (بدون عُذر)، بخــورد ـ روح ایمـان از او جـدا می‌شود.

 

رمضان ماه خدا

 

            31 قالَ أَمیرُ الْمُؤْمِنینَ علیه السلام: شَهْرُ رَمَضانَ شَهْرُ اللّه ِ وَ شَعْبانَ شَهْرُ رَسُولِ اللّه ِ وَ رَجَبٍ شَهْری.

 

امام علی علیه السلام فرمود: رمضان ماه خدا و شعبان ماه رسول خدا و رجـب مـاه من اسـت.

 

رمضان ماه رحمت

 

            32 قالَ رَسُولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله وسلم: ... وَ هُوَ شَـهْرٌ أَوَّلُهُ رَحْـمَةٌ وأَوْسَطُهُ مَغْفِرَةٌ وَاخِرُهُ عِتْقٌ مِنَ النّارِ.

 

رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم فرمود: «رمضـان» ماهی است که ابتـدایش رحمت است و میانه‌اش مغفرت و پایانش آزادی از آتش جهنم.

 

فضـیلت ماه رمضـان

 

            33 قالَ رَسُولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله وسلم: اِنَّ أَبْوابَ السَّمآءِ تُفْتَحُ فیأَوَّلِ لَیلَةٍ مِنْ شَهْرِ رَمَضانَ وَ لاتُغْلَقُ اِلی آخر لَیلَةٍ مِنْهُ.

 

رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم فرمود: درهای آسمان در اوّلین شب ماه رمضان گشوده می‌شود و تا آخرین شب آن بسته نخواهد شد.

 

اهـمیت ماه رمضـان

 

            34 قالَ رَسُولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله وسلم: لَوْ یعْـلَمُ الْعَبْدُ ما فی رَمَضانَ لَوَدَّ أَنْ یکونَ رَمَضانَ السَّـنَةُ.

 

رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم فرمود: اگر بنده «خدا» می‌دانست که در ماه رمضان چیست [چه برکتی وجود دارد] دوست می‌داشت که تمام سال، رمضان باشد.

 

قـرآن و ماه رمضـان

 

            35 قالَ الرِّضا علیه السلام: مَنْ قَرَأَ فی شَهْرِ رَمَضانَ ایةً مِنْ کتابِ اللّه ِ کانَ کمَنْ خَتَمَ الْقُرْانَ فی غَیرِهِ، مِنَ الشُّهُورِ.

 

امام رضا علیه السلام فرمود: هرکس در ماه رمضان یک آیه از کتاب خدا را قرائت کند مثل اینست که در ماههای دیگر تمام قرآن را بخواند.

 

شب سرنوشـت سـاز

 

            36 قالَ الصّادِقُ علیه السلام: رَأْسُ السَّنَـةِ لَیلَةُ الْقَـدْرِ یکتَبُ فی‌ها ما یکونُ مِنَ السَّنَةِ اِلَی السَّنَةِ.

 

امام صادق علیه السلام فرمود: آغاز سال (حساب اعمال) شب قدر است. در آن شب برنامه سال آینده نوشته می‌شود.

 

برتری شـب قـدر

 

            37 قیلَ لاَِبی عَبْدِاللّه ِ علیه السلام: کیفَ تَکونُ لَیلَةُ الْقَدْرِ خَیرا مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ؟ قالَ: أَلْعَمَلُ الصّالِحُ فی‌ها خَیرٌ مِنَ الْعَمَلِ فیأَلْفِ شَهْرٍ لَیسَ فی‌ها لَیلَةُ الْقَدْرِ.

 

از امام صادق علیه السلام سؤال شد: چگونه شب قدر از هزار ماه بهتر است؟ حضرت فرمود: کار نیک در آن شب از کار در هزار ماه که در آن‌ها شب قدر نباشد بهتر است.

 

تقــدیر اعـمال

 

            38 قالَ الصّادِق علیه السلام: أَلتَّـقْدیرُ فی لَیلَةِ تِسْـعَةَ عَشَرَ وَ الاِْبْرامُ فی لَیلَةِ اِحْدی وَ عِشْرینَ وَ الاِْمْضاءُ فی لَیلَةِ ثَلاثٍ وَ عِشْرینَ.

 

امام صادق علیه السلام فرمود: بر آورد اعمال در شب نوزدهم انجام می‌گیرد و تصویب آن در شب بیست و یکم و تنفیذ آن در شب بیست و سوّم.

 

احیــآء شب قـدر

 

            39 عَنْ فُضَیلِ بْنِ یسار قالَ: کانَ أَبُوجَعْفَرٍ علیه السلام اِذا کانَ لَیلَةُ اِحْدی وَعِشْرینَ وَلَیلَةُ ثَلاثٍ وَ عِشْرینَ أَخَذَ فی الدُّعاءِ حَتّی یزُولَ اللَّیلُ فَاِذا زالَ اللَّیلُ صَلّی.

 

فُضیل بن یسار گوید: امام باقر علیه السلام در شب بیست و یکم و بیست سوّم ماه رمضان مشغول دعا می‌شد تا شب بسر آید و آنگاه که شب به پایان می‌رسید، نماز صبح را می‌خواند.

 

زکات فــطره

 

            40 قالَ الصّادِقُ علیه السلام: اِنَّ مِنْ تَمـامِ الصَّـوْمِ اِعْطاءُ الزَّکاةِ یعْنِی الْفِطْرَةَ کما أَنَّ الصّلوةَ عَلَی النَّبِی صلی الله علیه و آله وسلم مِنْ تَـمامِ الصَّـلوةِ.

 

امام صادق علیه السلام فرمود:

تکمیل روزه به پرداخت زکات، یعنی فطره است، همچنان که صلوات بر پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم کمال نماز است.

http://www.hadithlib.com