چهل حدیث«زیارت»

چهل حدیث«زیارت»

 

مـرقـد پیـامبر علیه‌السلام

 

            1 قالَ الصّـادقُ علیه السلام: زیارَةُ قَبْرِ رَسُولِ اللّهِ وَ زیارَةُ قُبُورِالشُّهَداءِ وَ زیارَةُ قَبْرِالْحُسَینِ تَعْدِلُ حِجَّةً مَبْرُورَةً مَعَ رَسُولِ اللّهِ.

 

امام صـادق علیه السلام فرمود:

زیارت قبر پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و زیارت قبر شهیدان و زیارت قبر امام حسین علیه السلام برابر است با یک حجّ مقبول همراه رسول خدا صلی الله علیه و آله.

 

زیـارت و شـفاعت

 

            2 قالَ رَسُـولُ اللّه صلی الله علیه و آله: مَـنْ اَتـانی زائِـرا کنْتُ شَفیعَهُ یوْمَ الْقیامَةِ.

 

پیامبر اسـلام صلی الله علیه و آله فرمود:

هرکس به زیارت من آید، در روز قیامت شفیع او خواهم بود.

 

زیارت از دور و نزدیک

 

            3 قالَ رَسُول اللّه صلی الله علیه و آله: مَنْ سَلَّمَ عَلَی مِنْ عِنْدِ قَبْری سَمِعْتُهُ وَ مَنْ سَلَّمَ عَلَی مِنْ بَعیدٍ بُلِّغْـتُهُ.

 

حضرت رسول صلی الله علیه و آله فرمود:

هر کس از کنار قبرم بر من سلام دهد، آن را می‌شنوم و هرکس از دور بر من سلام دهد، آن را به من می‌رسانند.

 

آثار اخروی زیارت

 

            4 قالَ رَسُولُ اللّه صلی الله علیه و آله: مَنْ زارَنی اَوْ زارَ اَحَـدا مِنْ ذُرِّیـتی، زُرْتُهُ یوْمَ الْقیامَةِ فَاَنْقَذْتُهُ مِنْ اهوال‌ها.

 

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود:

هر کس مرا زیارت کند، یا یکی از فرزندانم را زیارت کند، من هم روز قیامت به زیارت او می‌روم و او را از هول و هراس‌های قیامت می‌رهانم.

 

پیوند حـج و رهبری

 

            5 قالَ البـاقِرُ علیه السلام: اِنَّما اُمِرَ النّاسُ اَنْ یـأْتُوا هـذِهِ الأحْـجارَ فَیطُوفُوا بِها ثُمَّ یأتُونا فَیخْبِرُونا بِوِلایتِهِمْ وَیعْرِضُـوا عَلَینا نَصْـرَهُمْ.

 

امام محمدباقر علیه السلام فرمود:

همانا مردم فرمان یافته‌اند که سراغ این سنگ‌ها (ی کعبه) آمده، آن‌ها را طواف کنند، سپس نزد ما آیند و ولایت و همبستگی خویش را به ما خبر دهند و یاری خویش را بر ما عرضه کنند.

 

تمامیت حـج

 

            6 قالَ الصّـادق علیه السلام: اِذا حَجَّ اَحَدُکمْ فَلْیخْتِمْ بِزِیارَتِنا، لِأَنَّ ذلِک مِنْ تَمامِ الحَـجِّ.

 

امام صـادق علیه السلام فرمود:

هرگاه یکی از شما به زیارت حج رفت، آن را با زیارت ما به پایان برساند، چرا که این (دیدار ما) از نشانه‌های تمامیت وکمال حجّ است.

 

سیره فاطمه زهـرا علیهاالسلام

 

            7 قالَ الصّـادق علیه السلام: عاشَتْ فاطِمَةُ بَعْدَ رَسُولِ اللّه صلی الله علیه و آله خَمْسَةً وَسَبْعینَ یوْما لَمْ تُرَ کاشِرَةً وَلاضاحِکةً، تَأتی قُبُورَالشُّهَداءِ فی کلِّ جُمْعَةٍ مَرَّتَینِ: اَلأثْنَینِ وَالْخَـمیسَ.

 

امام صـادق علیه السلام فرمود:

حضرت زهرا علیهاالسلام پس از رسول خدا صلی الله علیه و آله هفتاد و پنج روز زیست. در این مدّت هرگز شاد و خندان دیده نشد. در هفته دو روز (روزهای دوشنبه و پنج شنبه) سر قبر شهدا می‌رفت.

 

زیارت درحیات وممات

 

            8 قالَ الصّـادقُ علیه السلام: مَـنْ زارَنـا فی مَـماتِنـا فَکأَ نَّما زارَنا فی حَیاتِنـا.

 

حضرت امام صـادق علیه السلام فرمود: هر کس ما را پس از وفاتمان زیارت کند، گویا ما را در حال حیات، زیارت کرده است.

 

غـسل زیـارت

 

            9 عَنِ الصّـادقِ علیه السلام فی قَولِهِ تَعالی: «خُذُوا زینَتَکمْ عِنْدَ کلِّ مَسْجِدٍ» قـالَ: اَلْغُـسْلُ عِنْدَ لِقاءِ کلِّ اِمامٍ.

 

امام صادق علیه السلام درباره آیه «خذوا زینتکم عندَ کلّ مسجدٍ» (هنگام عبادت در هر مسجد، زینت خود را همراه داشته باشید)

فرمود: مقصود، غسل هنگام زیارت و دیدار هر امام است.

 

همـچون زیارت حسین علیه‌السلام

 

            10 قالَ الصّـادقُ علیه السلام: مَـنْ زارَ واحِـدا مِـنّـا کانَ کمَنْ زارَ الْحُسَینَ علیه السلام.

 

امام جعـفر صـادق علیه السلام فرمود:

هرکس یکی از ما (امامان) را زیارت کند، همچون کسی است که سیدالشّهداء علیه السلام را زیارت کرده است.

 

زیارت، وفای به عهد

 

            11 قالَ الرّضا علیه السلام: اِنَّ لِکلِّ اِمامٍ عَهْدا فیعُنُقِ اَوْلیائِهِ وَ شیعَتِهِ و اِنَّ مِنْ تَمامِ الْوَفاء بِالْعَهْدِ زِیارَةُ قُبُورِهِم.

 

حضرت امام رضـا علیه السلام فرمود:

برای هر امامی، عهد و پیمانی بر گردن دوستان و پیروان اوست و از نشانه‌های وفای کامل به این عهد و پیمان، زیارت قبر امامان است.

 

مـزارهای پـراکـنده

 

            12 قالَ رَسُـولُ اللّه صلی الله علیه و آله لِلْحُسَینِ علیه السلام: اَخْبَرَنی جِبْرِئیلُ اَنَّکمْ قَتْلی وَ مَصارِعُکمْ شَتّی. فَقالَ علیه السلام لَهُ صلی الله علیه و آله: یا اَبَهْ فَما لِمَنْ یزُورُ قُبُورَنا عَلی تشتّت‌ها؟ فَقالَ صلی الله علیه و آله: یا بُنَی اُولئِک طَوائِفُ مِنْ اُمَّتی یزُورُونَکمْ یلْتَمِسُونَ بِذلِک الْبَرَکةَ وَ حَقیقٌ علیان آتِیهُمْ یوْمَ القیامَةِ فَاُخَلِّصَهُمْ مِنْ اَهْوالِ السّاعَةِ …

 

به روایت علی علیه السلام:

روزی پیامبر با صدای بلند گریست. امام حسین علیه السلام عرض کرد: پدرجان چرا گریه کردی؟ پیامبر خدا صلی الله علیه و آله فرمود: جبرئیل به من خبر داد که شما کشته می‌شوید، و قبرهای شما پراکنده است.

امام حسین علیه السلام پرسید:

پدرجان! کسی که قبرهای ما را با این پراکندگی زیارت کند، چه پاداشی دارد؟

فرمود: پسرم! آنان گروه‌هایی از امّت من هستند که شما را زیارت می‌کنند و با آن زیارت، خواستار برکت‌اند.

بر من سزاوار است که روز قیامت سراغ آنان بروم و از ترس‌های روز قیامت نجاتشان بدهم.

 

آسـتانه‌های بهـشـتی

 

            13 قالَ رَسُـولُ اللّه صلی الله علیه و آله: یا اَبَـا الْحَسَنِ! اِنَّ اللّهَ تَعالی جَعَلَ قَبْرَک وَقَبْرَ وُلْدِک بِقاعا مِنْ بِقاعِ الْجَنَّةِ وَ عَرْصَةً مِنْ عرصات‌ها وَ اِنَّ اللّهَ جَعَلَ قُلُوبَ نُجَباءَ مِنْ خَـلْقِهِ وَ صَـفْوَةً مِنْ عِبـادِهِ تَحِـنُّ اِلَیکمْ وَ تَحْتَمِلُ الْمَذَلَّةَ وَ الْأَذی فَیعَـمِّرُونَ قُبُورَکمْ وَ یکـثِرُونَ زیارت‌ها.

 

پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله خطاب به امیرالمؤمنین فرمود:

ای اباالحسن! خدای متعال، قبر تو و فرزندانت را بقعه ای از بقعه‌های بهشت و آستانه ای از آستانه‌های آن قرار داده است و همانا خداوند، دل‌های بندگان نجیب و برگزیده خویش را شیفته شما قرار داده است که در راه زیارت شما خواری و اذیت‌ها را به جان می‌خرند و قبرهای شما را آباد می‌کنند و بسیار به زیارت آن‌ها می‌آیند.

 

زائـران عـلی علیه‌السلام

 

            14 قالَ الصّـادقُ علیه السلام: مَنْ زارَ جَدّی عارِفا بِحَـقِّهِ کتَبَ اللّهُ لَهُ بِکلِّ خُطْوَةٍ حِجَّةً مَقْبُولَةً و عُمْرَةً مَبْرُورَةً، وَاللّهِ یابْنَ مارِدٍ ما تَطْعَمُ النّارُ قَدَما تَغَبَّرَتْ فیزیارَةِ اَمیرِالْمؤمِنینَ ماشِیا کانَ اَوْ راکبا، یاابْنَ ماردٍ! اُکتُبْ هذَاالْ بِماءِالذَّهَبِ.

 

امـام صـادق علیه السلام در جـواب «ابـن مـارد»، کـه از آن حضرت درباره فضیلت زیارت جدّش امیرالمؤمنین علیه السلامسؤال کرد، فرمود: هرکس جدّم را حقشناسانه و از روی معرفت به حق او زیارت کند، خداوند در برابر هرگام، برایش پاداش یک حج و عمره مقبول می‌نویسد. به خدا قسم ای پسر مارد! هرگز آتش، قدمی را که در راه زیارت امیرالمؤمنین (سواره یا پیاده) غبار آلود شود، نمی‌سوزاند.

ای پسر مارد! این را با آب طلا بنویس!

 

زیـارت غـمگـینانه

 

            15 قالَ الصّـادقُ علیه السلام: اِذا اَرَدْتَ الْحُسَینَ فَزُرْهُ وَ اَنْتَ حَزینٌ مَکرُوبٌ شُعـْثا غُبْرا جائِعا عَـطْشانا.

 

امام صـادق علیه السلام فرمود:

هرگاه خواستی امام حسین علیه السلام را زیارت کنی، او را با حالتی اندوهگین و گرفته، پریشان و غبارآلود، گرسنه و تشنه زیارت کن.

 

پـاداش به قـدر هـراس

 

            16 قالَ الصّـادقُ علیه السلام: ... ما کانَ مِنْ هذا اَشَدَّ فَالثَّوابُ فیهِ عَلی قَدْرِ الْخَوْفِ، وَ مَنْ خافَ فی اِتْیانِهِ آمَنَ اللّهُ رَوْعَتَهُ یوْمَ یقُومُ النّاسُ لِرَبِّ الْعالَمینَ.

 

امـام صـادق علیه السلام به یکی از اصـحابش به نام «محـمد بن مسـلم» که با تـرس و دلـهره به زیـارت قـبر اباعبداللّه الحسین علیه السلام می‌رفت، فرمود:

هرچه این مسأله دشوارتر و پرمخاطره تر باشد، پاداش در آن زیارت نیز به اندازه آن هراس است و هر کس در راه رفتن به زیارت آن حضرت، بیمناک شود، خداوند در روز قیامت که همه مردم در پیشگاه پروردگار جهانیان حضور می‌یابند، او را از ترس و بیم، ایمن می‌سازد.

 

فریضـه زیارت حـسین علیه‌السلام

 

            17 قالَ البـاقِرُ علیه السلام: مُرُوا شیعَتَنا بِزِیارَةِ قَبْرِ الْحُسَینِ بْنِ عَلی، علیهماالسلام فَاِنَّ اِتْیانَهُ مُفْتَرَضٌ عَلی کلِّ مُؤمِنٍ یقِرُّ لِلْحُسَینِ علیه السلام بِالِأمامَةِ مِنَ اللّهِ.

 

امام محـمد باقر علیه السلام فرمود:

شیعیان ما را دستور دهید که قبر حسین بن علی علیه السلامرا زیارت کنند، چرا که رفتن به زیارت او، بر هرکس که به پیشوایی الهی آن حضرت معتقد است، واجب است.

 

زیـارت امـام رضـا علیه‌السلام

 

            18 قالَ رَسُـولُ اللّه صلی الله علیه و آله: سَتُدْفَنُ بَضْعَةٌ مِنّی بِاَرْضِ خُراسانَ لا یزُورُها مُؤمِنٌ اِلاّ اَوْجَبَ اللّهُ لَهُ الجَنَّةَ وَ حَرَّمَ جَسَدَهُ عَلَی النّارِ.

 

پیامبر خـدا صلی الله علیه و آله فرمود:

بزودی پاره ای از تن من در سرزمین خراسان به خاک سپرده خواهد شد.

هیچ مؤمنی نیست که او را زیارت کند مگر آنکه خداوند، بهشت را بر او واجب می‌کند و بدنش را بر آتش دوزخ حرام می‌سازد.

 

ایمـنی زائـر از عـذاب

 

            19 قالَ رَسُـولُ اللّه صلی الله علیه و آله: مَنْ زارَهُ فَقَدْ زارَنی وَ مَنْ زارَنی فَکأَنَّما زارَاللّهَ وَ حَقٌّ عَلَی اللّهِ اَنْ لا یعَذِّبَهُ بِالنّارِ.

 

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله درباره شهادت حسین علیه السلام و زیارت قبر آن حضرت به ابن عبّاس فرمود:

هر کس او را زیارت کند، مرا زیارت کرده است و هر که مرا دیدار کند، گویی خدا را زیارت کرده است و بر خداوند است که او را به آتش دوزخ عذاب نکند.

 

کربـلا، کـعبه فـقرا

 

            20 قالَ الصّـادقُ علیه السلام: مَنْ کانَ مُعْسِرا فَلَمْ یتَهَیأْ لَهُ حَجَّةُ الاِسْلامِ فَلْیأْتِ قَبْرَ الْحُسـینِ علیه السلام فَلْیعَـرِّفْ عِنْدَهُ.

 

امام صـادق علیه السلام فرمود:

کسی که تنگدست باشد و حج واجب برایش فراهم نگردد، پس به زیارت قبر امام حسین علیه السلام برود و عرفه را آنجا باشد.

 

زیـارت عـاشـورا

 

            21 قالَ الصّـادقُ علیه السلام: مَنْ زارَ الحُسَین علیه السلام فی یوْمِ عاشُورا وَجَـبَتْ لَهُ الْجَـنَّـةُ.

 

حضرت صادق علیه السلام فرمود:

هرکس که روز عاشورا امام حسین علیه السلام را زیارت کند، بهشت برای او واجب می‌شود.

 

کیـفیـت زیـارت از دور

 

            22 قالَ الصّـادقُ علیه السلام: اِذا بَعُدَتْ بِاَحَدِکمُ الشُّـقَّةُ وَ نَأَتْ بِهِ الدّارُ فَلْیصْعَدْ اَعْلی مَنْزِلِهِ فَلْیصَلِّ رَکعَتَینِ وَلْیؤُمَّ بِالسَّلامِ اِلی قُبُورِنا، فَاِنَّ ذلِک یصِلُ اِلَینا.

 

امام صـادق علیه السلام فرمود:

هرگاه (زیارت) بر یکی از شما سخت و طاقت فرسا بود و خانه‌اش هم دور بود، پس بر بام خانه‌اش بالا رود و دو رکعت نماز بخواند و با سلام دادن به قبر ما اشاره و قصد کند، یقیناً سلام او به ما می‌رسد.

 

به نیـابت از أئـمّه

 

            23 داود الصّرفی قال: قُلت لَهُ ـ یعنی ابَاالحَسَن ـ: اِنّی زُرْتُ اَباک وَ جَعَلْتُ ذلِک لَـک. فَقالَ: لَک مِنَ اللّهِ اَجْرٌ و ثَوابٌ عَظیمٌ وَ مِنّا الْمـَحْمِدَةُ.

 

داود صرفی می‌گوید:

به امام کاظم علیه السلام عرض کردم:

من قبر پدرت را زیارت کردم و آن را برای شما (و به نیابت از شما) قرار دادم. حضرت فرمود:

تو از سوی خداوند پاداش بزرگی داری و از ما نیز برای تو ستایش است.

 

زیـارت اربـعـین

 

            24 عَـنِ الْعَسْکری علیه السلام: عَلاماتُ الْمُؤْمِنِ خَمْسٌ: صَلاةُ الْخَمْسینَ وَزِیارَةُ الأَرْبَعینَ وَالتَّخَتُّمُ فِی الْیمینِ وَ تَعْفیرُ الْجَبینِ وَ الْجَهْرُ بِبِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحیمِ.

 

امام حسـن عسکری علیه السلام فرمود:

مؤمن پنج نشانه دارد: نماز پنجاه رکعت (مجموع واجبات و مستحبات)، زیارت اربعین، انگشتر در دست راست کردن، در سجده پیشانی بر خاک نهادن و بسم الله الرحمن الرحیم را (در نماز) بلند گفتن.

 

زیـارت بـقـیع

 

            25 قالَ رَسُـولُ اللّه صلی الله علیه و آله: مَنْ زارَ الْحَسَنَ فی بَقـیعِهِ ثَبَتَ قَدَمُهُ عَلَی الصِّراطِ یوْمَ تَزِلُّ فیهِ الأَقْدامُ.

 

پیامـبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود:

هر کس امام حسن علیه السلام را در بقیع او زیارت کند، در روزی که قدم‌ها می‌لغزد، گام او بر صراط، استوار خواهد بود.

 

زیـارت کاظـمین

 

            26 قُلتُ لِلرِّضا علیه السلام: ما لِمَنْ زارَ اَباک؟ قـالَ علیه السلام: لَـهُ الْجَنـَّةُ فَـزُرْهُ.

 

ابن سنان نقل می‌کند که به حضرت رضا علیه السلام عرض کردم: پاداش کسی که پدرت (امام کاظم علیه السلام) را زیارت کند، چیست؟ فرمود: برای او بهشت است، پس او را زیارت کن.

 

غـریب خـراسـان

 

            27 قالَ الرِّضا علیه السلام: لا تَنْقَضی الأیامُ وَ اللَّیالی حتّی تَصیرَ طُوسُ مُخْتَلَفَ شیـعَتی وَ زُوّاری، اَلا فَمَنْ زارَنی فیغُرْبَتی بِطُوسَ کانَ مَعی فی دَرَجَتی یوْمَ الْقـیامَةِ مَغْـفُورا لَهُ.

 

امام رضـا علیه السلام به دعبل فرمود: روزها و شبهای چندانی نمی‌گذرد، مگر اینکه طوس، محلّ رفت و آمد شیعیان و زائران من می‌گردد. آگاه باش! پس هر کس مرا در غربتم در طوس زیارت کند، روز قیامت همراه من در رتبه من خواهد بود و آمرزیده خواهد گشت.

 

زیـارت سـامـرّا

 

            28 قالَ الامامُ الْعَسْکری علیه السلام: قَبْـری بِسُـرَّ مَنْ رَأی اَمانٌ لاَِهْـلِ الْجـانِبَینِ.

 

امام حـسن عسکری علیه السلام فرمـود: قبر من در سامرّا، موجب امان برای اهل هر دو طرف (شیعه و سنّی) است.

 

قـم، حـرم اهـل بیت علیهم‌السلام

 

            29 قالَ الصّـادقُ علیه السلام: اِنَّ لِلّهِ حَرَما وَ هُوَ مَکةُ وَ لِرَسُولِهِ حَرَما وَ هُوَ الْمَدینَةُ و لِأمیرِالمُؤْمِنینَ حَرَما وَ هُوَ الْکوفَةُ وَ لَنا حَرَما وَ هُوَ قُم، وَ سَتُدْفَنُ فیهِ اِمْرَأةٌ مِنْ وُلْدی تُسَمّی فاطِمَةُ مَنْ زارَها وَجَبَتْ لَهُ الْجَنَّةُ.

 

امام صـادق علیه السلام فرمود: خداوند حرمی دارد که «مکه» است، پیامبر خدا را هم حرمی است که «مدینه» است و امیرالمؤمنین هم حرمی دارد که «کوفه» است. و ما امامان حرمی داریم که «قم» است. بزودی بانویی از فرزندان من به نام «فاطمه» در آنجا مدفون خواهد شد که هر کس او را زیارت کند، بهشت برایش واجب می‌شود.

 

زیـارت عـبدالعـظیم علیه‌السلام

 

            30 قالَ الامامُ الهادی علیه السلام: لَوْ اَنَّک زُرْتَ قَبْرَ عَبْدِ الْعَظیمِ عِنْدَکمْ لَکنْتَ کمَنْ زارَ الحسینَ بْنَ عَلی علیهماالسلام.

 

مردی از اهل «ری» با امام هادی علیه السلام دیدار کرد و امام از او پرسید: کجا بودی؟ گفت: در زیارت امام حسین علیه السلام. حضرت به او فرمود: آگاه باش! اگر قبر حضرت عبدالعظیم را که پیش شماست زیارت می‌کردی، همچون کسی بودی که حسین بن علی علیهماالسلام را زیارت کرده است.

 

عـاقّ اهـل بیت علیهم‌السلام

 

            31 قالَ الصّـادقُ علیه السلام: مَنْ تَرَک زیارَتَهُ وَ هُوَ یقْدِرُ عَلی ذلِک قَدْ عَقَّ رَسُولَ اللّهِ صلی الله علیه و آله وَ عَقَّنا.

 

امام صادق علیه السلام فرمود: کسی که زیارت امام حسین علیه السلام را ترک کند، در حالی که قدرت بر این زیارت دارد، نسبت به رسول خدا و ما اهل بیت، عاق شده است.

 

پیشــواز زائـر

 

            32 قالَ الصّادِقُ علیه السلام: اِذَا انْصَرَفَ الرَّجُلُ مِنْ اِخْوانِکمْ مِنْ زِیارَتِنا اَوْ زِیارَةِ قُبُورِنا فَاسْتَـقْبِلُوهُ وَ سَلِّمُوا عَلَیهِ وَ هَنِّئُوهُ بِما وَهَبَ اللّهُ لَهُ فَاِنَّ لَکمْ مِثْلَ ثَوابِهِ.

 

امام صادق علیه السلام فرمود: هرگاه یکی از برادران دینی شما از دیدار ما یا زیارت قبر ما بازگشت، پس به استقبال او بروید و به او سلام و تبریک و تهنیت بگویید، به خاطر موهبتی که خداوند به او بخشیده است، همانا در این صورت، شما هم پاداشی مثل او خواهید داشت.

 

مــزار صـالـحان

 

            33 قالَ الصّـادِقُ علیه السلام: مَنْ لَمْ یسْتَطِعْ اَنْ یزُورَ قُبُورَنا فَلْیزُرْ قُبُـورَ صُـلَحاءِ اِخْوانِنـا.

 

امام صادق علیه السلام فرمود: هرکس که نتواند به زیارت قبر ما (امامان) بیاید، پس قبر برادرانِ صالح و شایسته ما را زیارت کند.

 

زیـارت قـبــور

 

            34 قالَ الصّـادِقُ علیه السلام: زُورُوا مَوْتاکمْ فَاِنَّهُمْ یفْرَحُونَ بِزیارَتِکمْ، وَلْیطْلُبِ الرَّجُلُ حاجَتَهُ عِنْدَ قَبْرِ اَبیهِ وَ اُمِّهِ بَعْدَ ما یدْعُو لَهُـما.

 

امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود: مرده‌های خود را زیارت کنید، چرا که آنان با زیارت شما خوشحال می‌شوند. هر کس حاجت خود را در کنار قبر پدر و مادرش (از خداوند) درخواست کند، پس از آنکه در حقّ پدر و مادرش دعا می‌کند.

 

دیـدار، احـیاگر دل‌ها

 

            35 قالَ الصّـادِقُ علیه السلام: تَزاوَرُوا، فَاِنَّ فی زِیارَتِکمْ احیاءً لِقُلُوبِکمْ وَذِکرا لِأَحادیثِنا وَ اَحادیثُنا تُعَطِّفُ بَعْضَکمْ عَلی بَعْضٍ.

 

امام صادق علیه السلام فرمود: به زیارت یکدیگر بروید، همانا در زیارت و دیدار شما با یکدیگر، زنده شدن دل‌هایتان و یادآوری احادیث ماست. سخنان ما شما را نسبت به هم نزدیک‌تر و با عاطفه تر می‌سازد.

 

آثـار زیـارت قبـور

 

            36 عَنْ محمد بن مسلم، قلتُ لأبی عبدالله علیه السلام: نَزُورُ الْمَوْتی فقالَ: نَعَم قُلْتُ: فَیعْلَمُونَ بِنا اِذا اَتَیناهُمْ؟ قالَ: ای وَاللّهِ لَیعْلَمُونَ بِکمْ وَ یفْرَحُونَ بِکمْ وَ یسْتَأْنِسُونَ اِلَیکمْ.

 

محمد بن مسلم می‌گوید: به امام صادق علیه السلام عرض کردم: آیا به زیارت اموات برویم؟ فرمود: آری. پرسیدم: آیا وقتی به زیارتشان می‌رویم، متوجّه آمدن ما می‌شوند؟ فرمود: آری به خدا قسم، آمدن شما را می‌فهمند و خوشحال می‌شوند و با شما انس می‌گیرند.

 

زائـر مؤمن، زائـر خدا

 

            37 قالَ رَسُـولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله: مَنْ زارَ اَخاهُ فِی اللّهِ قالَ اللّهُ عَزَّوَجَلَّ لَهُ: اَنْتَ ضَیفی وَ زائِری، عَلَی قِراک وَ قَدْ اَوْجَبْتُ لَک الْجَنَّةَ بِحُبِّک اِیاهُ.

 

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: هرکس برادر دینی خود را خالصانه دیدار کند، خدای متعال به او می‌فرماید: تو مهمان و زائر منی، پذیرایی از تو بر عهده من است و من به خاطر اینکه برادر دینی‌ات را دوست می‌داری، بهشت را بر تو واجب ساختم.

 

زیــارت نیـکان

 

            38 قالَ عَـلی علیه السلام: لِقاءُ اَهْلِ الْخَیرِ عِمارَةُ الْقَلْبِ.

 

حضرت عـلی علیه السلام فرمود: دیدار اهل خیر و نیکی، آبادی دل است.

 

دوستی، میوه دیدار

 

            39 قالَ رَسُـولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله: اَلزِّیـارَةُ تُنْـبِتُ الْمَـوَدَّةَ.

 

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: زیارت، مودّت و دوستی پدید می‌آورد.

 

زیــارت مکـتبی

 

            40 قالَ الصّـادِقُ علیه السلام: اِذا زُرْتَ فَزُرِ الأَخْیـارَ وَلاتَزُرِ الْفُجّـارَ، فَاِنَّـهُمْ صَـخْرَةٌ لا ینْـفَجِرُ ماؤُها وَ شَـجَرَةٌ لا یخْضَرُّ ورق‌ها وَ اَرْضٌ لا یظْهَرُ عُشْبُها.

 

امام صـادق علیه السلام فرمود: هرگاه زیارت می‌کنی، به زیارت و دیدار نیکان برو و فاجران و بدکاران را دیدار مکن، چرا که آنان سنگی هستند که آبی از آن نمی‌جوشد و درخت بی برگ و زمین بی سبزه و حاصل‌اند.

 

 

 

 

«زائر»، هرکه باشد، زیارت، هرگاه که انجام شود، مزار در هرجا و سرزمین که باشد،

کانونی برای رشد معنویات و زمینه ای برای تقویت ارزش‌های الهی در انسان‌هاست.

چه زیارت «خانه خدا» باشد،

چه زیارت مرقد «رسول الله»، چه زیارت قبور اولیاء دین و مدفونین مظلوم «بقیع»، و چه شهدای «اُحُد» و مدفونین قبرستان ابوطالب ـ در مکه ـ و به خاک آرمیدگان در شهرهای مختلف و زیارتگاه‌های دور و نزدیک، مشهور و گمنام.

این‌ها همه، دل و جان را روشن ساخته و امید می‌بخشند، حتی زیارت قبور مؤمنان و صالحان نیز انسان را به یاد آخرت و صلاح می‌اندازد و یاد خدا را در دل‌ها بیدار می‌سازد.

مکانهای مقدس و مذهبی، انسان را به خدا نزدیک می‌کند و حالت «خضوع» و آرامش ایجاد کرده، روح را سرشار از خلوص، دل را پر از امید، جان را لبریز از صفا و عشق می‌سازد.

زیارت مراقد مطهر معصومین علیهم السلام گامی در مسیر تزکیه است. این دیدارها، مقدمه «قرب معنوی» است و زمینه را برای همسوشدن با آن انسان‌های والا و اسوه‌های کمال فراهم می‌کند.

اما ... کدام زیارت؟

آگاهانه؟ یا تقلیدی و شکلی؟!...

زیارت، یک عمل تکراری و بی روح نیست.

زائر نباید به ظواهر و شکل‌ها و ساختمان‌ها بنگرد و نگاه به در و دیوار و نور و رواق و کاشیکاری و آینه کاری، او را از عظمت و معنویت معصومین غافل گرداند.

زیارتگاه‌ها، محیط‌های پاکی است که صداقت و کمال را به یاد می‌آورد و بازدارنده از رذایل و افزاینده فضایل است.

هرچه میزان خداشناسی، پیغمبرشناسی، امام شناسی و «معرفت ولی معصوم» بیشتر باشد، به همان اندازه، نصیب زائر از برکات این قبور نورانی و مزارهای متبرک بیشتر خواهد بود.

زیارت، نوعی حضور در برابر «آینه» است.

زیارت، خود را به «میزان» عرضه کردن است.

زیارت، خود را به «محک» زدن و خویش را با «الگو» و «مدل» سنجیدن است، چرا که ائمه و اولیاء خدا، ملاک و معیارند.

ایستادن در برابر آینه‌های فضیلت نما، «رذیلت» ها را خود به خود می‌نمایاند و قرار گرفتن در مقابل آینه‌های کمال، «نقص» ها را نشان می‌دهد.

زائر، وقتی در برابر یک حجت خدا و امام معصوم و پیشوای شهید قرار می‌گیرد و در مزار رهبران دین، با «شناخت» و «بصیرت» حضور می‌یابد و شرط «عارفا بحقّه» را فراهم می‌آورد، و می‌داند که آنان، کمال مجسم و فضیلت متبلورند و آنان را به عنوان جلوه ای از نور خدا و چشمه ای از فیض «رب» و تبلوری از اخلاص و ایمان و عبودیت می‌شناسد، عظمت آنان را دریافته، متوجه نقص‌ها و ضعف‌های خود می‌شود.

پاکی آنان، زائر را به آلودگیهایش آشنا می‌سازد.

روحانیت آنان، زائر را به مادیت و دنیاگرایی‌اش واقف می‌کند.

اینجاست که «زیارت»، کلاسی برای «خودشناسی» و «خودسازی» می‌گردد، و ... زائر شاگردی در این مکتب، و استادانش: «اولیاءالله»، و کلاسش: «زیارتگاه‌ها»!

امید است که قبولی در کلاس زیارت، در سایه معرفت و محبت، نصیبمان گردد.

جواد محدثی