اساس ایجاد دوستى میان دو فرد سن، عقل، جنسیت و ... است.
گاهى دو نفر انسان
یکدیگر را جذب مى کنند و دلشان مى خواهد با یکدیگر دوست شوند.
این رمزى دارد رمزش سنخیت است.
اگر بین این دو تا مشابهتى نباشد همدیگر را جذب نمى کنند.
مثنوى مى گوید:
دوستى باید بر اساس
ایمان باشد.
قرآن مى فرماید:
إِنَّ کَثِیراً مِّنَ الْخُلَطَاءِ لَیَبْغِی
بَعْضُهُمْ عَلَى بَعْضٍ إِلَّا الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا
الصَّالِحَاتِ «سوره ص/ 24»
در حقیقت بسیارى از شریکان به یکدیگر ستم روا
مى دارند،
مگر کسانى که ایمان آورده و کارهاى شایسته کرده اند.
على
علیه السلام فرمود:
من اعانَکَ عَلى صلاح دینِک فهو الرفیقُ الشفیق
«غررالحکم، ص 424»
دوست آن کسى است که تو را در راه دینت یارى دهد.
امام على علیه السلام مى فرماید:
المُعین على الطاعة خیر الاصحاب «غررالحکم، ص 416»
بهترین یاران، کمک کننده بر طاعت خداوند است.
دوستى با کسى که یارى کننده انسان در اعمال صالح باشد.
امام على علیه السلام فرمود:
مَن دَعاکَ الى الدارِ الباقِیَة وَ اعانَکَ عَلَى العَمَلِ لَها فَهُوَ الصَّدیقُ الشَّفیق دوست مهربان و دلسوز کسى است که تو را به زندگى جاویدان دعوت نموده و بر عمل براى آن یارى نماید.
وفادارى
امام على علیه السلام فرمود:
انَّ اخاکَ حَقّاً مَن ... سَتَرَ عَورَتکَ
برادر و دوست حقیقى تو کسى است که ... عیب تو را بپوشاند.
2. پایبند بودن به مسائل دینى
امام
على علیه السلام فرمود:
کلُّ مودَّةٍ مَبنِیَّةٌ على غیرِ ذاتِ اللّه
فَهُوَ تَصیرُ عداوةً یَومَ القِیامَة
هر دوستى اى که غیر خدایى باشد، نمى توان به آن تکیه کرد.
دوستى با افراد مفید
پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله و سلم فرمود:
یا علىُّ مَن لَم تَنتَفِع
بِدینِهِ و لا دُنیاهُ فَلا خیرَ لَکَ فى مجالستِهِ اى على کسى که از دین و
دنیاى او سودى نمى برى،
خیرى در همنشینى او نیست.
